تغيير اقليم و اثر آن بر اكوسيستم درياي خزر

درياي خزر بزرگ‌ترين درياچه روي زمين است كه حدود 300 گونه از جانوران آبزي در اين دريا زندگي مي‌‌كنند كه ازجمله آن‌ها مي‌‌توان شش گونه از بهترين گونه‌هاي ماهيان خاوياري كه ارزش اقتصادي بالايي دارند را نام برد. درياي خزر با تهديدهاي جدي مواجه است. تهديدهاي عمده تنوع زيستي درياي خزر شامل تنظيم آب رودخانه‌هاي خزر، صيد غيرقانوني، صيد بي‌رويه و شيوه‌هاي ماهيگيري ناپايدار، تغييرات سطح دريا، انواع آلودگي‌ها، كاهش فرآيندهاي زيستي ازجمله رشد ماهيان تجاري مهم و هجوم گونه‌هاي بيگانه، بلوم جلبكي و بيماري نكروز عصبي كفال‌ماهيان است. نوسانات مشاهده شده در ميزان صيد ماهيان استخواني و تا حدود بسيار زيادي با نوسانات سطح آب درياي خزر (كه خود تحت تأثير عوامل اقليمي است)، مطابقت نشان داد و ميزان ضريب همبستگي آن 0/68اندازه‌گيري شد. در خصوص ماهيان خاوياري اين مطابقت مشاهده نشده است كه به نظر مي‌‌رسد اين نوسانات با طول عمر بالاي اين ماهيان و نوسانات مديريتي و بهره‌برداري بي‌رويه و شديد طي سال‌هاي اخير در ارتباط باشد. يكي ديگر از رويدادهاي مشاهده شده در درياي خزر، هجوم شانه‌دار Mnemiopsis leidyi به درياي خزر بوده است كه اثرات نامطلوبي را بر اكوسيستم اين دريا داشته است كه ازجمله آن كاهش صيد كيلكا‌ماهيان در درياي خزر بوده است. ژله‌ماهيان به‌طور غالب به‌عنوان گونه‌هاي جمعيت- شكوفا بوده كه هم- واكنش با شاخص آب‌وهوا شناخته شده‎است. با توجه به پيچيدگي‌هاي اكوسيستم، جوامع و گونه‌هاي مختلف، ذكر اين مسئله كه تغييرات مشاهده شده در درياي خزر ناشي از تغيير اقليم است، مشكل است، اما بررسي اين ارتباطات تا حدودي مي‌‌تواند درك ما را از يكپارچگي مديريت و اكولوژي شيلاتي با دانش آب و هواشناسي و اقيانوس‌شناسي بالا ببرد و پايه‌‌اي را براي مديريت شيلاتي و اكوسيستم دريايي فراهم مي‌‌آورد. به‌منظور سازش با تغييرات اقليمي، تحقيقات و پايش زيست‌محيطي و شيلاتي مي‌‌بايستي به‌دقت با سيستم‌هاي مديريتي قابل انعطاف، قابل انعكاس و پاسخ‌گو پيوند داده شود. كاهش فشار صيادي مي‌‌تواند يكي از روش‌هاي قابل انجام براي كاهش اثر تغيير اقليم باشد.