تأثيرات فصول مانسوني بر روي جوامع خرچنگ‌هاي حقيقي در سواحل جزر و مدي درياي‌عمان

اين پژوهش با هدف مطالعه و بررسي تاكسونوميك و اكولوژيك خرچنگ‌هاي حقيقي مناطق جزر و مدي و زير جزر و مدي درياي عمان (محدودۀ شرق استان هرمزگان)، با در نظر گرفتن پنج منطقۀ مطالعاتي شامل سه ناحيۀ بالا، ميان و پايين جزر و مدي در سواحل نخل ناخدا، بندر سيريك، بندر جاسك، خور خلاصي و ساحل ونك و همچنين پنجاه و شش ايستگاه دريايي، حدفاصل محدودۀ دريايي بندرعباس تا منطقۀ دريايي ميداني، صورت پذيرفت. طي اين مطالعه در مناطق جزر و مدي 9 خانواده شامل 14 گونه و در مناطق مطالعاتي دريايي 7 خانواده شامل 12 گونه شناسايي شدند. تمام گونه‌هاي مورد بررسي در اين پژوهش تا حد گونه شناسايي شده و صحت شناسايي‌ها با دپارتمان سخت‌پوست شناسي موزۀ Senkenberg دانشگاه فرانكفورت مورد بحث و تأييد قرار گرفت. از بين خانواده‌هاي شناسايي شده، خانوادۀ Portunidae و Xanthidae در منطقۀ مطالعاتي جزر و مدي و دريايي مشترك بوده، اما گونه‌هاي مشترك بين اين دو منطقه به خانوادۀ Portunidae (Portunus segnis و P. pelagicus) تعلق داشتند. از بين خانواده‌هاي صيد شده در منطقۀ مطالعاتي دريايي، بيشترين فراواني گونه‌ها، مرتبط با خانوادۀ Portunidae با 56 درصد و بعد از آن خانوادۀ Epialthidae با 15 درصد است. ضمناً كمترين فراواني گونه‌ها به دو خانوادۀ Parthenopidae و Ganelidae هر كدام با 2 درصد، تعلق داشت. در بين خانواد‌هاي مناطق مطالعاتي جزر و مدي، خانوادۀ Dotillidae با 30 درصد بيشترين فراواني نسبي و خانوادۀ Pilumnidae با 2 درصد كمترين فراواني نسبي را در طول سال از خود نشان داده اند. بررسي شاخص‌هاي اكولوژيك و تأثير فاكتورهاي محيطي با توجه به بروز پديدۀ آب‌وهوايي مانسون در منطقه، بر روي مناطق مطالعاتي جزر و مدي و گونه‌هاي خرچنگ، طي سه فصل پيش مانسون (ارديبهشت)، مانسون (شهريور و مهر) و پس مانسون (اسفند)، بيشترين ميزان شاخص‌هاي تنوع زيستي (0/96) و غناي گونه‌اي (0/79) را به ترتيب در فصول پيش مانسون و مانسون نشان داد. تنوع و فراواني در فصل مانسون در اثر پديدۀ مانسون و تغيير شرايط اقليمي پايين‌تر از دو فصل ديگر بود. از بين مناطق مطالعاتي جزر و مدي، بندر جاسك و خور خلاصي بالاترين ميزان در شاخص‌هاي زيستي را دارا بوده و بندر سيريك پايين‌ترين ميزان را دارا بوده است. بيشترين شباهت بين مناطق مطالعاتي، بين بندر سيريك و ساحل ونك به ثبت رسيد.