شماره ركورد كنفرانس :
4102
عنوان مقاله :
تأثيرات تغيير اقليم بر تالاب‌هاي بين‌المللي هرمزگان، چالش‌ها و تهديدها
پديدآورندگان :
درويشي محمد m.darvishi70@yahoo.com پژوهشكده اكولوژي خليج فارس و درياي عمان، موسسه تحقيقات علوم شيلاتي كشور، سازمان تحقيقات، آموزش و ترويج كشاورزي، بندرعباس , بهزادي سيامك پژوهشكده اكولوژي خليج فارس و درياي عمان، موسسه تحقيقات علوم شيلاتي كشور، سازمان تحقيقات، آموزش و ترويج كشاورزي، بندرعباس , سالارپوري علي پژوهشكده اكولوژي خليج فارس و درياي عمان، موسسه تحقيقات علوم شيلاتي كشور، سازمان تحقيقات، آموزش و ترويج كشاورزي، بندرعباس , مومني محمد پژوهشكده اكولوژي خليج فارس و درياي عمان، موسسه تحقيقات علوم شيلاتي كشور، سازمان تحقيقات، آموزش و ترويج كشاورزي، بندرعباس , دقوقي بهنام پژوهشكده اكولوژي خليج فارس و درياي عمان، موسسه تحقيقات علوم شيلاتي كشور، سازمان تحقيقات، آموزش و ترويج كشاورزي، بندرعباس , كمالي عيسي پژوهشكده اكولوژي خليج فارس و درياي عمان، موسسه تحقيقات علوم شيلاتي كشور، سازمان تحقيقات، آموزش و ترويج كشاورزي، بندرعباس , حسيني سيد عباس مركز تحقيقات شيلاتي آب‌هاي دور، موسسه تحقيقات علوم شيلاتي كشور، سازمان تحقيقات، آموزش و ترويج كشاورزي، چابهار , وهاب نژاد آرزو موسسه تحقيقات علوم شيلاتي كشور، سازمان تحقيقات، آموزش و ترويج كشاورزي، تهران
كليدواژه :
تالاب‌هاي استان هرمزگان , بارندگي , خشك‌سالي , طوفان , تغيير ساختار ساحلي
عنوان كنفرانس :
اولين همايش ملي تغيير اقليم و اكوسيستم هاي آبي
چكيده فارسي :
تالاب‌ها ازنظر بوم‌شناسي داراي اهميت و ارزش‌هاي متعددي هستند، به‌ويژه تالاب‌هاي ساحلي كه بالاترين ميانگين توليد اوليه خالص را در ميان اكوسيستم‌ها دارا هستند. كشور ايران نيز با معرفي 22 تالاب مي‌كوشد در جهت استفاده بهينه و حفظ اين مواهب خدادادي گام‌هاي اساسي بردارد. ايران به دليل ويژگي‌هاي جغرافيايي و تأثير عوامل اقليمي كه سبب گشته تا جزء مناطق خشك جهان محسوب شود، داراي چنان رشد سريعي در روند تخريب و انهدام منابع طبيعي بوده كه سياست‌ها و برنامه‌ريزي‌هاي دورنگر را نيز تحت‌الشعاع قرار داده است. تالاب‌هاي استان هرمزگان از مهم‌ترين تالاب‌هاي طبيعي اين خطه از سرزمين پهناور مي‌باشند كه با توجه به ارزش‌هاي زيست‌محيطي فراوان لزوم توجه جدي را مي‌طلبند. يافتن راهكـار و حل معضلات و مشكلات تالاب‌هاي ايـران و به‌خصوص تالاب‌هاي استان هرمزگان، نيـاز بـه اطلاعـات علمـي بـروز و نگـرش جديـد در مـديريت، شيوه حفاظت جديد، اسـتفاده از شـاخص و معيـار‌هاي مـديريتي دارد تـا ايـن زيست‌بوم‌هاي شكننده، از ورطه نـابودي نجـات يابند. در اين تحقيق بنا به ماهيت موضوع مورد بررسي از دو روش كتابخانه‌اي و ميداني و مقايسه اطلاعات گذشته و آخرين اطلاعات موجود استفاده گرديد. با توجه به مطالعات گذشته در خصوص ماهيت، اهميت و نقش تالاب‌هاي ايران و استان هرمزگان، عمدتاً به بررسي منابع داخلي پرداخته شد. به جهت آشنايي بيشتر و انجام مشاهدات عيني از تالاب‌ها، مناطق تالابي مورد بازديد قرارگرفته و اقدام به ثبت مشاهدات و عكس‌برداري گرديد. از بين تالاب‌هاي متعدد استان هرمزگان تنها چهار تالاب در فهرست تالاب‌هاي كنوانسيون بين‌المللي رامسر ثبت گرديده‌اند. نتايج نشان داده است كه طي دو دهه اخير ميزان متوسط بارندگي سالاانه در مناطق يادشده كاهش‌يافته و از طرفي متوسط درجه حرارت به‌خصوص در ماه‌هاي گرم سال به‌طور نامحسوسي افزايش يافته است. كاهش بارندگي عاملي جهت كاهش دبي رودخانه‌هايي گرديده كه وارد اين تالاب‌ها مي‌شوند اما رودخانه‌هاي مذكور ندرتاً به‌صورت كامل خشك‌شده‌اند و بدين لحاظ دبي آن‌ها در ماه‌هاي مختلف سال متغير هست. تأثير ديگر كاهش بارندگي ايجاد خشك‌سالي در مناطق ساحلي بوده است. وقوع پديدۀ خشك‌سالي بيشترين تأثير منفي را در محدوده تالاب‌هاي بين‌المللي استان داشته به‌طوري‌كه حيات‌وحش منطقه را مورد تهديد قرار داده و موجب قطع و يا كاهش روان آب شده است. از طوفان‌هاي حاره‌اي نيز به‌عنوان عامل ديگر مؤثر بر تالاب‌هاي اين استان مي‌توان نام برد. طوفان گونو در سال 1386 يكي از عمده‌ترين عوامل تأثيرگذار بر محيط‌زيست اين منطقه به شمار مي‌رود. اين طوفان تأثير شديدي بر اكوسيستم تالاب‌هاي هرمزگان به‌ويژه در مناطق شرق استان ازجمله تالاب‌هاي جاسك، گابريك، سيريك، ميناب، گز و حرا داشته است. در اثر اين طوفان گل و لاي افزايش يافته و بسترهاي جلبكي و پوشش گياهي جنگل‌هاي حرا و چندل و بخشي از زيستگاه لاك‌پشت‌هاي دريايي تخريب و موجب تغييراتي در بافت ساحلي و مناطق تالابي هرمزگان شده است. از ديگر تأثيرات تغييرات اقليمي بر اكوسيستم‌هاي تالابي را مي‌توان از بين رفتن گياهان آبي، رشد خزه‌هاي ساحلي و تغييرات ساختاري ساحلي، مرگ ماهيان، تغييرات رفتاري، تغيير در فرم مهاجرت و تغيير در ميزان زاد و ولد موجودات برشمرد. ازآنجا كه برخي تأثيرات سوء تغييرات اقليمي بر اكوسيستم‌هاي تالابي غيرقابل‌جبران است، پيشنهاد‌هايي به‌منظور كاهش فشارهاي مضاعف بر تالاب‌هاي استان ارائه گرديد.
