نقش كشورهاي حوزه خليج فارس و تغييرات اقليمي در وضعيت زيست‌محيطي اكوسيستم خليج‌فارس

تغييرات اقليمي و گرمايش جهاني كه عمدتاً ناشي از فعاليت‌هاي انساني درنتيجه مصرف سوخت‌هاي فسيلي و دخالت‌هاي ناروا و مخرب در جنگل‌ها و منابع طبيعي است، علاوه براثرات مخرب آن بر روي خشكي‌ها، در محيط‌هاي دريايي و اقيانوسي نيز اثرات تخريبي شديدي را در درازمدت گذاشته است و در آينده نيز بسياري از موجودات اين اكوسيستم‌ها را از بين خواهد برد. آب‌هاي عظيم اقيانوس‌ها و درياها با توان تعديلي خود تاكنون نقش به‌سزايي در كاهش اثرات گرمايش جهاني و افزايش گازهاي گلخانه‌اي داشته‌اند، اما اين نقش تعديل‌كننده آن‌ها اثرات سوئي چون افزايش تدريجي دماي آب اقيانوس‌ها و اسيدي شدن اين آب‌ها را به دنبال دارند، كه اين تغييرات اثرات چشمگيري بر تنوع و تراكم گونه‌هاي زيستي اين اكوسيستم بزرگ مي‌‌گذارند. اسيدي شدن اقيانوس‌ها به معناي كاهش ميزان Hp آب اقيانوس‌ها است كه در طي دهه‌هاي اخير شدت گرفته است كه بروز اين مشكل ناشي از جذب دي‌اكسيد كربن توسط اقيانوس‌ها است. از آغاز انقلاب صنعتي ميزان Hp اقيانوس‌ها به ميزان حدوداً 0/1 واحد كاهش‌يافته است كه نشان‌دهنده 30 درصد افزايش در ميزان يونهاي H+ و كاهش قابل‌ملاحظه در دست‌يابي گونه‌هاي دريايي به يون كربنات است. پيش‌بيني در خصوص افزايش غلظت گازهاي گلخانه‌اي كه توسط پانل بين‌الدول تغييرات آب‌وهوايي جهان (IPCC) انجام ‌شده نشان مي‌‌دهد كه تا سال2100 ميلادي دماي درياها و اقيانوس‌ها تقريباً 4 درجه سانتي‌گراد افزايش يافته و ميزان Hp بين 0/3 تا 0/5 واحد كاهش خواهد يافت كه به معناي افزايش 90 الي 150 درصدي در ميزان يون‌هاي هيدروژن است. خليج فارس به‌عنوان يك حوزه دريايي نيمه‌بسته با واقع شدن در طول و عرض‌هاي جغرافياي مناطق گرم و خشك زمين شرايط اكولوژيك سختي چون دما، شوري، تبخير بالا و تابش‌هاي شديد و طولاني مدت خورشيد را تحمل نموده، ضمن اين‌كه بارش‌هاي بسيار ضعيف و مواجهه با خشك‌سالي‌هاي متمادي در حوزه آبريز اين اكوسيستم دريايي، تنش‌هاي شديد زيست‌محيطي آن را تشديد نموده است. به همين دليل ضروري است كه كشورهاي حوزۀ خليج فارس برنامه‌ريزي‌هاي اصولي را براي مقابله با اثرات تغييرات اقليمي هماهنگ با ساير ارگان‌هاي بين‌المللي مربوطه انجام دهند تا از دامنه اثرات مخرب اين بحران زيست‌محيطي در منطقه كاسته شود. اين مقاله مروري دارد به چالش‌هاي فراروي كشورهاي منطقۀ خليج فارس و سياست‌هاي آن‌ها در حوزۀ انرژي‌هاي فسيلي منطقه كه يكي از مهم‌ترين عوامل افزايش گرمايش و گازهاي گلخانه‌اي در سطح جهاني محسوب مي‌‌گردد.