شماره ركورد كنفرانس :
4102
عنوان مقاله :
تحليل خشك‌سالي و پيش‌بيني آن‌ها با استفاده از مدل آريما (ARIMA)
پديدآورندگان :
موخواري فاطمه mookhari71f@gmail.com اداره كل هواشناسي هرمزگان , عطايي هوشنگ اداره كل هواشناسي هرمزگان , نكوآمال محمد اداره كل هواشناسي هرمزگان
كليدواژه :
اقليم , خشك‌سالي , مدل AMIRA , SPI , خود‌همبستگي
عنوان كنفرانس :
اولين همايش ملي تغيير اقليم و اكوسيستم هاي آبي
چكيده فارسي :
خشك‌سالي ازجمله بلاياي اقليمي بدون صداي طبيعت است كه مي‌‌تواند اثرات مخرب و زيان‌باري در زمينه‌هاي مختلف اقتصادي، اجتماعي و زيست‌محيطي به جاي گذارد. اساس بسياري از تصميم‌گيري‌ها در فرآيندهاي هيدرولوژيكي و تصميمات بهره‌برداري از منابع آب بر پايه پيش‌بيني و تحليل سري‌هاي زماني است. خشك‌سالي حالتي نرمال و مستمر از اقليم ايران با فراواني وقوع نسبتاً بالا است و مي‌توان با استفاده از تحليل‌هاي آماري و مدل‌هاي رياضي به پيش‌بيني آن پرداخت. در اين پژوهش براي پيش‌بيني بارندگي سالانه و روند ترسالي و خشك‌سالي ايستگاه‌هاي سينوپتيك بندرعباس، بندرلنگه و جاسك در استان هرمزگان در دوره آماري 2016-1986، از سري زماني ARIMAاستفاده شد. جهت بررسي مدل ARIMA از نرم‌افزار minitab استفاده شده است. به همين منظور منطقه مورد مطالعه موقعيت‌يابي و همچنين با استفاده از مدل SPI روند تغييرات بارش، شدت خشك‌سالي بررسي شد. ميزان خشك‌سالي در دوره دوازده ماهه بين سال‌هاي 1986 تا 2016 در ايستگاه بندرعباس 53 درصد است. بيشترين ترسالي در سال 2004 و شديدترين خشك‌سالي در سال‌هاي 2010 و 2016 بوده است. نمودار خشك‌سالي ايستگاه بندرلنگه نشان مي‌‌دهد كه بين سال‌هاي 1986 تا 2016 كه ميزان خشك‌سالي حدود 55 درصد است. بيشترين خشك‌سالي در سال 2010 و بيشترين ترسالي در سال 2003 بوده است. در بين سال‌هاي 1990 تا 1994 بيشترين تدوام ترسالي و بيشترين تداوم خشك‌سالي بين سال‌هاي 2009 تا 2016 بوده است. با توجه به نمودار دوازده ماهه ميزان خشك‌سالي ايستگاه بندرجاسك حدود 53 درصد و بالاترين خشك‌سالي در سال 2010 و بيشترين ترسالي درسال 2000 است. نتايج حاصل از مدل محاسباتي نشان مي‌‌دهد بررسي داده‌هاي ماهانه ايستگاه بندرعباس نشان دهنده افزايش دما و روند كاهشي بارش در منطقه است. نمودارهاي بارش هم نشان مي‌‌دهد كه حدود هر 24 يك چرخه سينوسي در مقدار متوسط بارش ماهانه وجود دارد. همچنين بررسي داده‌هاي ماهانه ايستگاه بندرلنگه نشان دهنده افزايش دما و روند كاهشي بارش در منطقه است. نمودارهاي بارش هم نشان مي‌‌دهد كه حدود هر 23 يك چرخه سينوسي در مقدار متوسط بارش ماهانه وجود دارد. بررسي داده‌هاي ماهانه ايستگاه بندر جاسك نشان دهنده افزايش دما و روند كاهشي بارش در منطقه است. نمودارهاي بارش هم نشان مي‌‌دهد كه حدود هر 21 يك چرخه سينوسي در مقدار متوسط بارش ماهانه وجود دارد.
