استعاره‎ي مفهومي زمان در گلستان سعدي

از ديدگاه زبان شناسان شناختي ، يكي از حوزه هاي تصور انتزاعي ، زمان است . انسان مفاهيم انتزاعي زمان را با استفاده از مفاهيم عيني دريافت و منتقل مي كند . طبق نظر ليكاف ، زمان غالباً برحسب امور مادي و حركت ، درك مي شود . اما شكل دريافت آن و ويژگي ها و جزئيات آن ، مختلف است . در اين مقاله ، گلستان سعدي براساس استعاره مفهومي زمان بررسي شده است . يافته هاي تحقيق نشان مي دهد شاعر با استفاده از مفاهيم عيني ، شي و فضا طرحواره هاي تصويري و حركتي ، توالي زماني ، استعاره هاي مفهومي زمان را ملموس تر ساخته است . بسامد زمان به مثابه مكاني محصور و ناظر ثابت در گلستان از انواع ديگر بيشتر است . همچنين استعاره هاي مفهومي زمان در گلستان سعدي بيشتر از نوع واژگاني قرار دادي يا فرهنگ بنياد هستند . يعني در زبان فارسي متداول و رايج هستند . در تعداد معدودي از عبارات و ابيات گلستان تلفيقي از اشكال مختلف استعاره هاي مفهومي زمان به طور همزمان ديده مي شود . از آنجا كه استعاره هاي مفهومي زمان در گلستان سعدي ، بيانگر كاركرد محتوايي حوزه هاي مبدا و مقصد هستند لذا در بازتاب ذهن ، انديشه و نگرش شاعر و همچنين تشخيص لحن او تاثير گذار هستند .