تأملي بر جايگاه و كاركرد گفتماني ديگري(عامه مردم) در باب دوم گلستان سعدي

دراين مقاله كه به شيوه ء تحليل انتقادي گفتمان فراهم شده است،به تبيين جايگاه و كاركرد گفتماني ديگري (عاﻣﮥ مردم) پرداخته شده است؛در باب دوم گلستان سعدي (در اخلاق درويشان)شخصيت ها و طبقات اجتماعي مطلوب در قالب ما (درويش،صاحبدل ،پارسا)از طريق نام دهي مثبت و در مركز قرار گرفتن،غلبه ءگفتماني يافته و آنان (ديگران، عاﻣﮥ مردم)از طريق نام زدايي و خنثي سازي سلب هويت شده و به حاشيه رانده شده اند؛ عاﻣﮥ مردم در حكايت ها تشخص هويتي ندارند و با عناويني همچون گروهي ،قومي ،ديگري يا ديگران به آنها اشاره شده است. عاﻣﮥ مردم در جريان حكايت ها نقش بنيادين ندارند و غالبا به گوﻧﮥ پرسشگر ،تماشاگر،منفعل وخاموش و پذيرنده در حكايت ها حضوري حاشيه اي دارند و در برخي حكايت ها از طريق دقت در لايه هاي غايب متن تشخيص داده مي شوند.نتايج پژوهش در باب دوم گلستان و نگاهي اجمالي به ديگر باب هاي گلستان و برخي متون معاصر و قبل و بعد از سعدي بيانگر به حاشيه رانده شدن و ديگري فرض شدن و غيريت سازي عاﻣﮥ مردم در باب دوم گلستان و به احتمال زياد در بيشتر متون ادبي كهن فارسي تا پيش از دوره ي مشروطه است.