نگاهي به گلستان از ديدگاه حقوق

پيوند حقوق با ادبيات از زمينه‌هايي است كه اخيراً تا حدودي مورد توجه قرار گرفته‌ است. با بررسي آثار گذشتگان از ديدگاه حقوق مي‌توان به اطلاعات بسياري دست يافت كه هم در راستاي شناخت بيشتر نويسندگان به كار مي‌آيد و هم آگاهي‌هايي از تاريخ حقوق و اوضاع اجتماعي گذشته به دست مي‌دهد. گلستان سعدي از حيث قالب حكايت و موضوع تعليمي و اخلاقي از ديدگاه حقوق شايان بررسي است بويژه كه سعدي با تحصيل در نظاميه از اصول فقه و قضاوت آگاه است و سخنش مي‌تواند براي بررسي جامعه شناسانه روزگارش قابل اعتماد باشد. در اين پژوهش موارد جرم و جزا در گلستان سعدي مورد توجه قرار گرفته و با قانون مجازات اسلامي امروز مقايسه شده است. منتخبي از حكايات مورد تحليل كامل حقوقي قرار گرفته‌اند وگزارش جرم و جزا در ديگر حكايت‌ها نيز به دست داده شده است. اين پژوهش نشان مي‌دهد كه سعدي بر اساس دانشي كه در زمينه فقه و قضاي اسلامي دارد موارد جرم و جزا را به درستي نشان داده است. در عين حال اوضاع اجتماعي و سياسي روزگارش كه روزگار قدرت مطلق پادشاهي بوده است و در بسياري از موارد خواست پادشاه در ماهيت و كميت مجازات نقش تعيين‌كننده دارد، در گلستان نمود كامل دارد.