اصول و ملاحظات استقرار امنيت پايدار در مناطق مرزي جنوب شرقي ايران

امنیت پایدار، پارادایم نسبتا جدیدی است كه بر تمامی ابعاد و شاخص های امنیت توجه داشته و بر پوشش عادلانه فضایی و اجتماعی امنیت و نقش محوری مردم در استقرار امنیت تأكید دارد. مناطق مرزی اكثر كشورها، به دلیل برخی ویژگی ها و شاخص ها چون دوری از مركز جغرافیایی و كانون قدرت اقتصادی و سیاسی، انزوای كاركردی، دوگانگی سیستمی، ویژگی های خاص اجتماعی- فرهنگی از نظر شاخص های توسعه و رفاه در وضعیت نامطلوبی بسر میبرند و با چالش های امنیتی متعددی روبرو هستند. از طرفی مناطق مرزی خط مقدم مقابله با ورود هرگونه تهدید محسوب می شوند. این پژوهش، با روش توصیفی - تحلیلی و با استناد به منابع معتبر كتابخانه ای در صدد بررسی این مسئله است كه ویژگی ها و شاخص های مناطق مرزی چه نقش و جایگاهی در استقرار امنیت پایدار در این مناطق دارند. نتایج پژوهش نشان میدهد استقرار امنیت پایدار در این مناطق مستلزم توجه به ویژگی ها و بسترهای خاص محلی و منطقه ای است. به عبارت دقیق تر، برخی ویژگی ها و شاخص های مناطق مرزی جنوب شرق، چون شرایط زیستی نامساعد، تركیب و توزیع خاص جمعیت مرزنشین و ویژگیهای خاصی اجتماعی فرهنگی آنان، انزوای جغرافیایی و كاركردی، محرومیت و توسعه نیافتگی از یكسو و مجاورت با كشورهای با حاكمیت ضعیف پاكستان و افغانستان، مداخله قدرت های منطقه ای و فرا منطقه ای از سوی دیگر، فضای ناامن و پرتنشی را در این منطقه ایجاد كرده است و از اینرو، هر گونه برنامه ریزی برای استقرار امنیت پایدار، مستلزم توجه به نقش و جایگاه این ویژگی ها و شاخص هااست.