شبيه‌سازي اثرات تغيير كاربري اراضي، بر فرسايش و رسوب، با استفاده از مدل ژئوويپ مطالعه موردي حوضه ستن¬چاي آذربايجان شرقي

اين تحقيق، به بررسي تأثير تغيير كاربري اراضي در ميزان فرسايش و رسوب به‌دست‌آمده در حوزه آبخيز ستن چاي (عاشقلو) به‌صورت شبيه‌سازي‌شده و با استفاده از مدل GEOWEPP مي‌پردازد. GEOWEPP به معني پروژه پيش‌بيني فرسايش آبي است، يك مدل كامپيوتري بسيار پيشرفته كه مي‌تواند ميزان فرسايش و رسوب را بر روي دامنه‌ها و در داخل آبراهه‌ها، برآورد كند. اين مدل در كاربري‌هاي كشاورزي، مرتع، جنگل و راه‌ها قابل‌استفاده است و مي‌توان گفت كه GEOWEPP ، مدل پيشرفته‌ي مدل WEPP مي باشد. ميانگين تحويل رسوب در واحد سطح، از حوضه‌ي آبخيز به‌دست‌آمده برابر با 9/0تن در هكتار در سال، رواناب 354925 مترمكعب در سال و با 6610.9 تن رسوب در سال به دست آمد. كل حوضه شامل 7 درصد جنگل، 17 درصد مرتع، 8/11درصد زمين زراعي و20/0 درصد حاشيه رودخانه هست. به دليل بيشتر بودن حجم جنگل در حوضه، مقدار رسوب به‌دست‌آمده خيلي ناچيز و رضايت‌بخش است. نتايج نشان مي‌دهد كه با تغيير كاربري از جنگل به جنگلي كه دچار آتش‌سوزي شده، ميانگين تحويل رسوب در سال در واحد سطح از 9/0 به 1/3 تن در هكتار در سال، ميانگين رسوب از 6610 تن به 22307 تن در سال و رواناب از 354925 مترمكعب به 833282 مترمكعب در سال مي‌رسد و با تغيير كاربري از جنگل به زمين زراعت ديم ميانگين تحويل رسوب در سال در واحد سطح از 9/0 به 1/17تن در هكتار در سال، ميانگين رسوب از 6610 تن به 123337 تن در سال و رواناب از 354925 مترمكعب به 1703169 مترمكعب در سال تغيير خواهد يافت. نشانگر آن است كه با تغيير كاربري جنگل، در صورت آتش‌سوزي موارد به‌دست‌آمده حدود سه برابر و با تغيير جنگل به زمين زراعت، حدود هفده برابر دچار فرسايش و رسوب به‌دست‌آمده خواهد داشت كه بيشتر به فاجعه شبيه است