آيا طرح صيانت در حفاظت و كاهش تخريب جنگلهاي ارسباران موثر بوده است؟

هيزم جنگلي به عنوان يكي از مهمترين منابع تامين انرژي براي جنگل نشنيان و روستاييان در طبخ غذا و گرما بوده و اين موضوع در غالب مناطق جنگلي ايران نيز رخ مي دهد. در برخي از نقاط روستايي در جنگلهاي ارسباران، روستاييان جنگل نشين به دليل دسترسي كمتر به سوخت هاي فسيلي، براي تامين منابع سوختي خود، از چوب جنگل به عنوان هيزم و چوب سوختي استفاده مي¬كنند. طرح صيانت براي كاهش ميزان برداشت هيزم از جنگل و جايگزيني سوخت فسيلي با هيزمي در اين منطقه صورت گرفته است. از اينرو، در اين تحقيق به ميزان تاثير اجراي طرح صيانت در حفاظت و كاهش تخريب جنگلهاي منطقه ارسباران پرداخته مي شود. روش انجام اين تحقيق تكميل پرسشنامه هاي نيمه باز از 60 خانوار جنگل نشين در هفت روستا بود. نتايج نشان داد كه از بين خانوارهاي مورد مطالعه، تنها سه خانوار از سوخت هيزمي استفاده نمي¬نمايند. ميانگين مصرف سالانه هيزم، 2522 كيلوگرم در خانوار مي¬باشد. ميزان هيزم مصرفي سالانه خانوار قبل و بعد از اجراي طرح به ترتيب برابر با 14161 و 9490 كيلوگرم بود كه ميزان مصرف هيزم حدود 75 درصد نسبت به قبل از اجراي طرح كاهش يافته است. ميانگين ارزش هيزم مصرفي سالانه خانوار برابر با 620765 ريال بوده و سرانه مصرف سالانه هيزم برابر با 167477 ريال مي¬باشد. در سامان عرفي روستاهاي مورد مطالعه، با توجه به تيپ جنگل، روستاييان سعي در برداشت گونه¬هاي بلوط و ممرز و استفاده از آنها به عنوان چوب سوختي و هيزم مي¬نمايند. مي¬توان نتيجه گيري نمود كه اجراي طرح صيانت در تغيير الگوي سوخت مصرفي و حفاظت از جنگلها اثر معني داري را داشته است ولي داراي نواقصي در اجرا مي باشد كه در صورت رفع آنها، مي توان به نتايج خيلي بهتري در حفاظت جنگلها دست پيدا كرد.