بررسي داستانهاي رستم و كوراوغلو از ديدگاه نقد اسطوره اي

در مطالعه داستانهاي اسطوره اي و حماسي در ميان ملل مختلف به شباهتهاي بنيادين در ژرف ساخت آنها بر ميخوريم.وقتي به جزئيات نظر مي افكنيم ، نياز به بهره گيري از روشي مدوّن براي تحليل داستانها، بيشتر خودنمايي مي كند.يكي از روشهاي مناسب براي اين بررسي، استفاده از نقد اسطوره اي است. نقد اسطوره اي از آنجا كه رويكردي ميان رشته اي است و از ديدگاه انسان شناختي، روان شناسي و توجه به كهن الگوي ذهني هر جامعه، متن ادبي را مورد توجه قرار مي دهد، مي تواند شيوه اي مناسب براي پي بردن به اساس اين داستانها و در كنار آن درك ناخودآگاه جمعي مردم ملت ها باشد. علاوه بر اين، نقد اسطوره اي، ديدي همه جانبه و عالمانه مي طلبد، به گونه اي كه محقق مي بايد با عنايت به تاريخ و آيينِ آنها به بررسي متون ادبي بپردازد. آنچه در اين مقاله مورد بررسي قرار داده ايم؛ داستان رستم از شاهنامه فردوسي مربوط به فرهنگ ايراني پيش از اسلام و داستان كوراوغلو، حماسه مشتركِ تركان آذربايجان و اويغورهاست. اين دو ماجرا از حيث ساختار كلي، شخصيت ها، خرده-ساختارها و ويژگي هاي حماسي شباهتهاي قابل توجهي با يكديگر دارند. در كنار اين شباهتهاي بنيادين تفاوتهايي هم در كاركرد شخصيت ها اهميت دارد كه در جايگاهِ درخور بدانها اشاره كرده ايم .بررسي اين همساني ها و ديگرساني ها با محوريت نقد اسطوره اي صورت گرفته است.