تأثير به‌كارگيري اصول نو شهرگرايي در بهبود ساختاري- فضائي محلات سنتي با تأكيد بر اصل توسعه پايدار (نمونه موردمطالعه: محله باغ خوني شهر مشهد)

Influence of New Urbanism Principles on Improving Spatial Structure of Traditional Neighborhoods based on Principles of Sustainable Development (Case Study: Bagh Khooni neighborhood, Mashhad)

در دهه‌هاي گذشته توجه و علاقه‌مندي به ايجاد محله‌هاي پايدار باانگيزه‌هاي زيست‌محيطي، سلامتي و محورهاي اقتصادي وجود داشته است زيرا محله ركن اصلي كالبد شهري است و آيندهٔ تعادل زندگي اجتماعي در شهرها بستگي بسيار زيادي به حفظ واحد محله دارد. درواقع باوجود محله‌هاست كه زندگي در بزرگ‌ترين شهرها مي‌تواند دلپذير و انساني باشد. از سويي ديگر مقولهٔ توسعهٔ شهري پايدار نيز در سال‌هاي اخير به‌عنوان يك موضوع مهم در كليهٔ جوامع علمي مطرح بوده و بخش وسيعي از ادبيات توسعهٔ شهري را به خود اختصاص داده است. ازاين‌رو ارتباط دو مقولهٔ پايداري و محله شهري و پيوند آن‌ها در قالب يك موضوع، بحث اصلي اين مقاله است. در اين راستا هدف اين مقاله بررسي بهبود ساختاري–فضايي محله بر اساس اركان طراحي شهري پايدار به‌عنوان يكي از اصول نو شهرگرايي مي‌باشد. ازاين‌رو پس از بررسي ادبيات نظري موضوع، عوامل مؤثر در پايداري يك محله بررسي خواهد گرديد. روش تحقيق پژوهش از نوع توصيفي-تحليلي و جمع‌آوري اطلاعات از طريق دو شيوه اسنادي و پيمايشي صورت گرفته است. نتايج حاصل از پژوهش حاكي از آن است كه باوجودي كه مفهوم توسعه پايدار، رويكرد جديدي در طراحي محلات شهري مي‌باشد ولي اصول آن در محله سنتي باغ خوني وجود داشته است كه نشان‌دهنده آن است كه بافت محلات سنتي در ايران بر پايه اصول از پيش انديشيده شده طراحي و شكل‌گرفته است. هرچند كه نقش و جايگاه اين اصول به دليل عدم معاصر سازي و معضلات ناشي از مدرنيزه شدن كمرنگ شده است.