بررسي چالش‌هاي مديريت شهري در ارتباط با منطقه بندي شهري با تأكيد بر شهر رشت

Study of Urban Management Challenges in Urban Zoning in Rasht City

منطقه بندي اداري از ابزارهاي مهم برنامه‌ريزي و مديريت شهري در شهرها و به‌ويژه شهرهاي بزرگ است كه براي تسهيل عملكردي سازمان‌هاي دولتي و گاه خصوصي با توجه به دستورالعمل‌هاي سازمان‌هاي بالادست انجام مي‌شود. تعدد قوانين موجود در اين زمينه، همپوشاني مناطق اداري را با مناطق شهرداري به همراه دارد. بر اين اساس در پژوهش حاضر با استفاده از روش توصيفي – تحليلي و پيمايشي، وضع موجود 23 محدوده خدماتي تحت نظارت 5 سازمان دخيل در عمران و مديريت شهري، ازنظر تأثير عواملي مانند مرز مناطق، معيارهاي تقسيم‌بندي، تراكم ناخالص آن‌ها بررسي‌شده است. داده‌هاي مورد نياز از بلوك آماري مركز آمار ايران در سال 1390 شهر رشت و منطقه‌بندي اداري سازمان‌هاي مورد مطالعه اين شهر تهيه شده است و سپس با استفاده از قدرت تحليلي ابزارهاي ArcGIS، ابتدا نقشه‌هاي مورد نياز تهيه و پس از آن مورد تجزيه تحليل قرار گرفته است. نتايج بررسي‌ها نشان مي‌دهد وجود عوارض طبيعي نقش مثبتي در منطقه بندي شهر نداشته و وجود معيارهاي متفاوت منطقه بندي، ناهماهنگي‌هاي قانوني، توزيع نامتوازن تراكم جمعيت درنهايت به تداخل‌هايي در منطقه بندي سازمان‌ها موردمطالعه منجر شده است كه مي‌تواند به‌عنوان چالش‌هايي مهم در راستاي دستيابي به مديريت يكپارچه شهري به شمار آيند.

Administrative zoning is identified as significant tools in urban planning and management in cities, especially in large cities, which is performed to facilitate the functioning of public and sometimes private institutions according to the guidelines of upstream organizations. The multiplicity of existing laws in this area leads to overlapping of administrative areas with municipalities’ districts. Accordingly, in present study by using a descriptive - analytical and survey method, the status quo of 23 ranges of services under supervision of five organizations involved in the urban development and management along with their gross density have been investigated in terms of factors such as border regions and segmentation criteria. Required data are provided from blocks of Statistics Center of Iran in Rasht in 2011 and administrative zoning of studied organizations of this city, and then by using the analytic power of ArcGIS tools the required maps were prepared, and analyzed. The results indicate that natural effects have not a positive role in the city’s zoning, and different criteria of zoning, legal inconsistencies, and uneven distribution of population density finally led to interference in the zoning of studied organizations, which can be considered as important challenges in achieving an integrated urban management.