بررسي كيفيت زندگي حاشيه نشينان شهر مشهد (مطالعه موردي: دهرود، همت آباد، گرجي سفلي)

Quality of life of the marginalized in Mashhad (Case Study: Dehrod, Hematabad, Gorjisofla)

كي از پيامدهاي بنيادي ناپايداري نظام منطقه اي در فضاي سرزميني، پديده حاشيه نشيني است. در حال حاضر يك سوم جمعيت شهر مشهد حاشيه نشين هستند. هدف مطالعه حاضر بررسي كيفيت زندگي حاشيه نشينان شهر مشهد مي‌باشد. روش تحقيق توصيفي- تحليلي بوده و اطلاعات مورد نياز به روش اسنادي و پيمايشي به دست آمده است. در اين مطالعه 220 سرپرست خانوار ساكن در روستاهاي دهرود، همت آباد، گرجي سفلي در حاشيه شهر مشهد به عنوان نمونه مورد بررسي قرار گرفت. كيفيت زندگي به كمك 56 شاخص و 14 مؤلفه در طيف ليكرت كمي گرديد. به كمك آزمونتي تك نمونه اي بجز ميانگين سه مؤلفه تعامل اجتماعي با 3.20، امنيت عمومي با 3.10 و دسترسي به خدمات با 3.09 كه تاحدي بالاتر از ميانه نظري است، ميانگين ساير مؤلفه‌ها پائين و كمتر از ميانه نظري است. در مجموع كيفيت زندگي حاشيه نشينان با 2.65 پائينتر از ميانه نظري و ضعيف ارزيابي گرديد. همچنين بين مؤلفه‌هاي مورد بررسي مؤلفه دارايي و ثروت با ميانگين 1.81 كمتر از ساير مؤلفه‌ها ارزيابي شده است. بديهي است ريشه نابساماني‌هاي موجود در سطح شهرها به خود شهر برنمي گردد، بلكه در روستاهاي استان نهفته است. روستائيان به دليل وضعيت نامناسب اقتصادي و معيشتي در غالب پناه‌جويان اقتصادي روانه حاشيه كلانشهر مشهد مي‌شوند. رفع معضلات حاشيه بطور اعم و شهر مشهد بطور اخص، نيازمند برنامه ريزي منطقه اي است كه اين امر توجه مسولين امر را به خود ضروري مي‌سازد.