بررسي تأثير طراحي فضاهاي باز مجتمع‌هاي مسكوني در ايجاد حسِّ‌دلبستگي به مكان (نمونه موردمطالعه: مجتمع مسكوني ششصددستگاه در شهرستان مشهد)

Analysis of Open Space Influence of Residential Complex on Creating Place Attachment

پيوند بين انسان و مكان يا «دل‌بستگي به مكان» مبنايي براي ارضاي بسياري از نيازهاي انسان به‌واسطه مكان و معنا بخشي به زندگي برشمرده شده است. به‌ويژه دل‌بستگي به مكان‌هاي بااهميت براي انسان كه شاخص‌ترين آن‌ها فضاي سكونت است. فضاهاي باز مابين ساختمان‌هاي مسكوني بستر پيوند ساكنان با طبيعت و محل گذران اوقات فراغت در مكان بيروني بلافصل خانه است؛ بنابراين، نياز به بازنگري و توجه ويژه به طراحي فضاي باز مجتمع‌هاي مسكوني به‌عنوان حياط مشترك و جمعي در بسياري از گونه‌هاي مسكن امروزي ضروري است. اين پژوهش سعي دارد تا با استفاده از مطالعات كتابخانه‌اي و مشاهدات ميداني و مصاحبه‌هاي حضوري با ساكنين با استفاده از آمارهاي توصيفي و استنباطي به بازشناسي مؤلفه‌هاي مؤثر در سازمان‌دهي فضاي باز مجتمع‌هاي مسكوني در جهت افزايش ساكنين با فضاي باز مجتمع بپردازد؛ و از طريق مطالعه تطبيقي هر يك از مؤلفه‌ها را بازخواني كند. براي نيل به اين هدف مجتمع مسكوني ششصد دستگاه در شهرستان مشهد انتخاب و مورد بررسي قرار گرفت. نتايج حاكي از آن است كه پياده راه‌ها، مسيرهاي سواره، فضاي بازي كودكان، فضاي سبز، مبلمان شهري و فضاي نشستن؛ ازجمله مؤلفه‌هاي فضاي بازِ تأثيرگذار در جهت افزايش دل‌بستگي به فضاي باز مجتمع مسكوني مي‌باشند كه بايد مورد توجه قرار گيرند. استراتژي‌هاي پيشنهادي ارائه شده در اين پژوهش كاربردي بوده و مي‌تواند راهبردي براي آگاهي طراحان نسبت به چگونگي تأثير فضاهاي باز مجتمع‌هاي مسكوني در جهت افزايش دل‌بستگي به مكانِ ساكنين را فراهم آورد.

The bond between people and place on a place attachment basis satisfies many human needs about place and gives meaning to life. Especially attachment to the places is important to humans which have been the most prominent living space. Open spaces between residential buildings usually bed bonding with nature and the inhabitants by giving leisure in a place immediately outside the house. Therefore, the need to revise and pay special attention to the design of residential complexes as open space which is common between courtyard and communal housing today is essential in many species. This research is trying to use the library studies and field observations and interviews with residents and do some descriptive and inferential statistics. To recognize the factors affecting the organization of open space in residential complexes, it is important to increase the complex s outdoor attachment among the residents. It is possible through comparative study of each component to the readout. To achieve this goal, the 600- building residential complex in the city of Mashhad was evaluated. The results indicate that the sidewalks, riding routes, children s playground, green space, urban furniture and sitting space, including open space component influence on increasing their attachment to open space residential complex. Suggested strategies presented in this study can be applied to design and provide guidance for awareness about the impact of open spaces on residential complexes and increase the place attachment among the residents.