بررسي ارتباط بين فراواني وقوع توفان‌هاي تندري و روند دما در شهر مشهد

Investigating Relationship between Frequency of Thunderstorms and Temperature Trends in Mashhad

هدف پژوهش حاضر بررسي رابطه فراواني وقوع توفان‌هاي تندري در شهر مشهد و روند ميانگين دما مي‌باشد. براي اين منظور از داده‌هاي ميانگين ماهانه و سالانه فراواني وقوع توفان‌هاي تندري و ميانگين ماهانه و سالانه دما در طي شصت سال (2010-1951ميلادي) استفاده شد. با بهره‌گيري از داده‌هاي مذكور مشخّص شد كه حدّاكثر فراواني رخداد توفان تندري در شهر مشهد در ماه مي (فصل بهار) اتّفاق افتاده است و حدّاكثر ميانگين ماهانه دما در دوره مورد بررسي، متعلّق به ماه جولاي است. نتايج بررسي و تحليل داده‌ها و نمودارها نشان داد كه ميانگين سالانه دما با وجود تغييرپذيري نسبي، افزايش محسوسي داشته است. همچنين ميانگين سالانه فراواني رخداد توفان‌هاي تندري در شهر مشهد نيز با وجود افت‌وخيزهاي زياد، به‌طور كلّي روند افزايشي دارد. در نهايت مشخّص شد بين ميانگين سالانه دما و فراواني رخداد توفان‌هاي تندري در منطقه مورد مطالعه، همبستگي و ارتباط مستقيم وجود دارد؛ بدين معني كه با افزايش ميانگين دما، تعداد وقوع توفان‌هاي تندري نيز افزايش يافته است. همچنين نتيجه شبيه‌سازي يك مورد توفان تندري بر روي منطقه توسط مدلWRF نشان داد كه اين مدل توانايي قابل قبولي در پيش بيني و نمايش توفان‌هاي مذكور دارد و مي‌توان از اين مدل براي پيش‌بيني توفان‌هاي تندري در آينده استفاده نمود.

This study examines the relationship between the frequency of thunderstorms and the mean temperature in the city of Mashhad. For this purpose, the average of monthly and annual temperatures data and the average of monthly and annual frequency of thunderstorms for a sixty-year period (1951-2010) were used. The results reveal that in the study period, the maximum frequency of occurrence of thunderstorms in the city of Mashhad occures in May (Spring) and the maximum average monthly temperature is seen in July. It also showed that despite the relative fluctuation, the mean annual temperature reveals an acreasing trend. Generally, despite large fluctuations, the mean annual frequency of thunderstorm events shows an increasing trend in Mashhad. Finally, it is found that there is a direct correlation between the mean annual temperature and the frequency of thunderstorm events in the study area. That is, by increasing temperature, the number of thunderstorm events also rises. Simulating a sample thunderstrom event over the area with the Weather Reaserch and Forecast Model (WRF) shows the capability of this model to simulate the corresponding future thunderstrom over the region.