بررسي واكنش برخي صفات مورفولوژيكي گياهچه سويا به تلقيح با ميكوريز و تريكودرما در شرايط تنش خشكي

به منظور ارزيابي اثر تلقيح با قارچ‌هاي تريكودرما و ميكوريز بر چند شاخص رشد رويشي سويا در شرايط خشكي، آزمايشي به‌صورت فاكتوريل سه عاملي در قالب طرح كاملا تصادفي با چهار تكرار در گلخانه تحقيقاتي دانشكده كشاورزي دانشگاه ولي‌عصر (عج) رفسنجان در سال زراعي 1395 اجرا شد. عامل‌هاي آزمايش عبارت بودند از رقم در دو سطح (كاسپين و تلار)، محتواي رطوبت خاك در دو سطح ( شامل 75 و 55 درصد ظرفيت مزرعه‌اي) و تلقيح با قارچ در چهار سطح (شامل شاهد، ميكوريز، تريكودرما و ميكوريز ₓ تريكودرما). بذرها پيش از كاشت ابتدا گندزدايي شده سپس با مايه تلقيح قارچ مورد نظر تلقيح شدند. نتايج نشان داد كه ارتفاع بوته تحت تاثير كاهش محتواي آب برگ به‌طور معني‌داري كاهش يافت و تلقيح با سويه قارچ تاثير مثبتي بر آن، چه در شرايط شاهد و چه در شرايط خشكي نداشت. از سوي ديگر تعداد ساقه‌هاي جانبي در بوته تحت تاثير تلقيح با ميكوريز و تلفيق ميكوريز ₓ تريكودرما به‌طور معني‌داري كاهش يافت. در مقابل تلقيح با تريكودرما و تركيب ميكوريز ₓ تريكودرما از كاهش تعداد برگ در اثر خشكي جلوگيري كرد. در نهايت اينكه شاخص اسپد در اثر خشكي تغيير معني‌داري نداشت اما تلقيح توام با ميكوريز ₓ تريكودرما به‌طور معني‌داري آن را كاهش داد. نتايج آزمايش نشان مي‌دهند تلقيح با تريكودرما يا ميكوريز اثر مثبت چنداني بر رشد رويشي گياه سويا نداشته است.

In order to evaluate the effects of inoculation with Trichoderma and Mycorhiza fungus on some vegetative growth indices of soybean (Glycine max) under drought, a factorial experiment based on complete randomized design with four replicates was conducted in research glasshouse of Faculty of Agriculture, Vali-e-Asr University of Rafsanjan. Factors included cultivar at two levels (Caspian, Tellar), soil water content at two levels (75 and 55% of field capacity) and seed inoculation at four levels as control, Trichoderma, Mycorhiza and Trichoderma + Mycorhiza. Before sowing, seeds were sterilized and then inoculated. The results showed that plant height significantly decreased by soil water deficit and no positive effect of inoculation was observed both in control and drought condition. On the contrary, Trichoderma alone or in combination with Mycorhiza inhibited decrease in leaf number per plant induced by drought. Finally, SPAD value did not significantly change with drought but decreased by Mycorhiza and Mycorhiza + Trichoderma treatment. Results indicate that favourable effects of inoculation with Trichoderma or Mycorhiza were limited.