تأثير غلظت و مدت زمان غوطه‌وري بنه در اسيد ساليسيليك بر عملكرد گل و شاخص هاي فلورسانس كلروفيل زعفران

Effect of concentration and duration of corm dipping in salicylic acid on flowering and chlorophyll fluorescence indices of saffron

زعفران (Crocus sativus L.) يكي از مهمترين محصولات صادراتي كشور محسوب شده و نقش قابل توجهي در وضعيت اقتصادي و اجتماعي مناطق خشك و نيمه خشك خراسان دارد. اسيد ساليسيليك به عنوان يك شبه هورمون مؤثر در بهبود مقاومت گياهان به تنش هاي محيطي، مي توانند نقش مهمي در افزايش رشد و عملكرد زعفران داشته باشد. به منظور بررسي اثر غلظت و مدت زمان غوطه وري بنه هاي مادريِ ريز (3 تا 6 گرم) و درشت (7 تا 10 گرم) زعفران در اسيد ساليسيليك، آزمايشي گلداني در مزرعة تحقيقاتي دانشكده كشاورزي سرايان، بصورت فاكتوريل سه عاملي در قالب طرح بلوك هاي كامل تصادفي با سه تكرار در سال زراعي 96-1395 انجام شد. تيمارهاي آزمايشي شامل دو گروه وزن بنه هاي مادري، مدت زمان غوطه وري (3، 6 و 12 ساعت) و غلظت‌ اسيد ساليسيليك (0، 3 و 4 ميلي مولار) بودند. همچنين يك تيمار شاهد بصورت عدم غوطه وري بنه در آب مقطر يا اسيد ساليسيليك نيز در اين آزمايش تعريف شد. استفاده از اسيد ساليسيليك در بالاترين غلظت موجب كاهش 28 درصدي عملكرد گل تر نسبت به تيمار غوطه وري در آب مقطر گرديد. با اين وجود، خيساندن بنه در آب مقطر موجب افزايش گلدهي زعفران در مقايسه با تيمار عدم غوطه وري بنه در آب مقطر شد. بيشترين و كمترين نسبت Fv/Fm به ترتيب در تيمارهاي 3 ساعت غوطه‌وري بنه هاي مادري درشت در غلظت 3 ميلي مولار محلول اسيد ساليسيليك و غوطه وري بنه هاي مادري ريز به مدت 12 ساعت در غلظت 4 ميلي مولار اين محلول بدست آمد. بر اساس نتايج اين آزمايش، خيساندن بنه در آب مقطر موجب افزايش گلدهي زعفران شده و استفاده از سطوح مختلف اسيد ساليسيليك نيز مي تواند با بهبود شاخص هاي فلورسانس كلروفيل سبب مقاومت زعفران به تنش سرما گردد.

Saffron (Crocus sativus L.) is one of the most important export products of Iran and has a significant role in the economic and social situation of arid and semi-arid regions of Khorasan province. Salicylic acid as a pseudo-hormone can improve the resistance of plants to environmental stresses and thus increases their growth and yield. In order to study the effect of concentration and duration of dipping of small (3-6 g) and large mother corms (7-10 gr) of saffron in salicylic acid, a pot experiment was performed in the research field of Sarayan Faculty of Agriculture during 2016-2017. For this purpose, a factorial arrangement based on a randomized complete block design with three replications was used. The experimental treatments were consisted of two weights of mother corm, dipping time (3, 6 and 12 h) and concentration of salicylic acid (0 or distilled water, 3 and 4 mM). In addition, a control treatment as non-dipping of corms in distilled water or salicylic acid was defined in this experiment. The using of salicylic acid solution at the highest concentration led to 28% reduction in fresh flower yield compared with corm dipping in distilled water. However, corm dipping in distilled water improved the flower yield compared with the no-dipping treatment. The highest and the lowest Fv/Fm were obtained in 3-hour dipping of large corms in 3 mM concentration of salicylic acid and 12-hours dipping of small corms at concentration of 4 mM, respectively. Overall, corm dipping in distilled water improved flowering, while, salicylic acid increased resistance of saffron to cold stress.