تاثير ويژگي‌هاي شيميايي و رطوبت اشباع خاك بر حدود پايداري خاك (مطالعه موردي: شهرستان رابر استان كرمان)

حدود آتربرگ يك معيار تعريف شده براي ميزان رطوبت خاك است. بر اساس اين معيار براي ميزان رطوبت موجود در خاك تعريف ميشود: حد انقباض ) SL (، حد خميري ) PL ( و حد رواني ) LL (. حد انقباض كم كاربردترين حد آتربرگ ميباشد. اين حد در واقع مقدار رطوبتي است كه خاك با از دست دادن بيشتر از آن، كاهش حجمي نخواهد داشت. حد خميري، رطوبتي است كه در آن نقطه خاك از حالت نيمه سفت به حالت خمير در ميآيد و حد رواني درصد رطوبتي است كه در آن يك توده شيار داده شده توسط شياركشي با ابعاد 7 ميليمتر به هم ميرسد. / استاندارد، درون دستگاه حد رواني استاندارد در اثر 52 ضربه در طولي معادل 65 شيبتپه مورد مطالعه در فاصلهي 52 كيلومتري از شهرستان رابر واقع در استان كرمان بود كه در طول 95 واقع گرديده است. - - ° 96′ 65 95° 96′ 43 و عرض جغرافيايي 59 ° 49′ 67 43° 49′ جغرافيايي 23 دو پروفيل به ترتيب در بالاي شيب )بيشترين فرسايش( و انتهاي شيب )كمترين فرسايش( شيبتپهاي كه فرسايش خميريشكل در آن رخ داده بود، به منظور بررسي اثر ويژگيهاي شيميايي و درصد رطوبت اشباع خاك بر حدود آتربرگ، بر اساس روش پيشنهادي سزگي و همكاران ) 5661 ( حفر گرديد. مطالعات صحرايي و تشريح پروفيلهاي حفرشده براساس راهنماي طبقه بندي اراضي انجام و نهايتا ردهبندي خاكها بر اساس سيستم طبقهبندي آمريكايي ) 5661 ( انجام شد. نتايج نشان داد كه همبستگي ميان حدود آتربرگ با ويژگيهاي مختلف خاك در هر قسمت از شيبتپه متفاوت است. به طوريكه خصوصيات خاك در پروفيل پايين شيبتپه بيشترين اثر را بر حدود آتربرگ خاك گذاشتند. در پروفيل پايين شيبتپه ظرفيت تبادل كاتيوني بيشترين اثر را بر حد رواني داشت. پس از آن درصد رطوبت اشباع بيشترين تاثير مثبت را بر حد رواني گذاشت. همچنين ظرفيت تبادل كاتيوني و پس از آن درصد رطوبت اشباع بيشترين اثر را بر شاخص خميري در پروفيل پايين شيبتپه داشتند. در پروفيل بالاي شيبتپه نيز ظرفيت تبادل كاتيوني بيشترين اثر را بر حد رواني داشت. از آنجايي كه حدود آتربرگ بيانگر مقادير مشخصي از تنش برشي هستند و با داشتن مقادير حدود آتربرگ در هر رطوبتي از خاك، تنها با محاسبهي شاخص رواني خاك ميتوان مقدار مقاومت برشي خاك و بهدنبال آن خطر وقوع فرسايش خاك را تخمين زد، بنابراين با دانستن عوامل موثر بر افزايش و كاهش حدود آتربرگ ميتوانيم امكان وقوع فرسايش بهويژه فرسايش خميريشكل را در مناطق مستعد فرسايش تخمين بزنيم و از خطرات و خسارات بعدي ناشي از گسترش فرسايش مذكور نيز جلوگيري كنيم.