ارزيابي فرآيند تهيه طرح هاي توسعه شهري براساس اصول اخلاق حرفه اي در شهرسازي (نمونه موردي: طرح راهبردي بافت فرسوده شهر يزد)

Evaluating the process of preparing urban development plans based on the principles of professional ethics in urban planning (case study: Yazd city weary texture strategy)

دردهه هاي اخير با گسترش انتقادات به ناكارآمدي جريان هاي فكري برآمده از علم گرايي محض روبه رو هستيم. نگاه فاقد ارزش ها در شهرسازي منجر به اثرات نامطلوبي درشهرها نظير تضييع حقوق شهروندان،تخريب محيط زيست، فقدان مشاركت مردمي و ... گرديده است. در اين بين پايبندي به اخلاق حرفه اي مي تواند به عنوان يك حلقه مفقوده در طرح هاي توسعه شهري، بسياري از مسائل و مشكلات ناشي از آن را كاهش دهد. اخلاق حرفه اي مربوط به رفتار، ادب و عمل شخص هنگام انجام كار حرفه اي است. مفهوم اخلاق حرفه اي، از علم اخلاق اتخاذ شده است، اخلاق حرفه اي عبارت است از مجموعه قوانين اخلاقي كه نخست از ماهيت حرفه يا شغل بدست آمده است. ارزيابي اخلاقي طرح هاي توسعه شهري را مي توان در دو رويكرد خلاصه كرد. رويكرد ارزيابي اخلاقي فرايند تهيه طرح و ديگري ارزيابي محصول و خروجي طرح ، كه نوع دوم آن موضوع مقاله حاضر است. براين اساس، هدف اصلي تحقيق حاضر، ارزيابي فرآيند تهيه طرح هاي توسعه شهري براساس اصول اخلاق حرفه اي در شهرسازي براي طرح راهبردي بافت فرسوده شهر يزد مي باشد. روش مقاله حاضر، توصيفي-تحليلي است و براي گردآوري داده ها از روش پيمايشي(توزيع پرسشنامه در بين متخصصان، تهيه كنندگان و مديران شهري) بهره گرفته شده است. همچنين براي تجزيه و تحليل اطلاعات از نرم افزار BSC Designer ، SPSS، Expert Choice استفاده شده است و از روش سلسله مراتبي AHP براي وزن دهي معيارهاي اخلاق حرفه اي و كارت امتياز متوازن براي مشخص شدن ميزان رعايت اخلاقي نمونه مطالعاتي استفاده شده است. از يافته اصلي تحقيق مي توان به شناسايي معيارهاي ارزيابي اخلاق حرفه اي و شاخص هاي آن اشاره كرد كه عبارتند از: تهيه و آماده سازي طرح، صلاحيت مشاور، عدالت و رفاه اجتماعي، ميزان پاسخگويي و شفافيت، مشاركت، تعامل حقوقي، كيفيت زيست محيطي، كيفيت اجتماعي-اقتصادي، ايمني و امنيت و كيفيت پيشنهادات طرح. بر اساس يافته هاي تحقيق، معيارهاي عدالت و رفاه اجتماعي(0.208)، حفظ محيط زيست(0.181)، ايمني و امنيت(0.155) بيشترين وزن را در بين معيارهاي ارزيابي اخلاق حرفه اي كسب كردند. همچنين مي توان رعايت اخلاق حرفه اي در طرح راهبردي بافت فرسوده شهر يزد را 55.77 درصد عنوان كرد كه در اين بين معيار توجه به حفظ محيط زيست با 62.74 درصد بهترين وضعيت و معيار مشاركت با 47.95 درصد ضعيف ترين وضعيت را به خود اختصاص داده اند.

In recent decades, with the spread of criticism to the ineffectiveness of the intellectual currents of pure scholarship, we are faced with. Lacking values ​​in urban planning has led to undesirable effects in cities such as human rights violations, environmental degradation, lack of public participation, and so on. In the meantime, adherence to professional ethics can reduce many of the issues and problems it poses as a missing link in urban development projects. Professional ethics are related to the behavior, literacy and practice of a person when doing professional work. The concept of professional ethics has been taken from ethics, professional ethics are the set of moral rules first obtained from the nature of the profession or occupation. The ethical evaluation of urban development projects can be summarized in two approaches. The ethical assessment approach of the design process and the product evaluation and output of the design, the latter being the subject of the present article. Accordingly, the main objective of this research is to evaluate the process of preparing urban development plans based on the principles of professional ethics in urban planning for the elaborated strategy of Yazd city. The method of this paper is descriptive-analytic and a survey method (distribution of questionnaires among experts, suppliers and urban managers) has been used to collect data. Also, for analyzing information, BSC Designer software, SPSS, Expert Choice software have been used and the AHP hierarchical approach has been used to weight professional ethics standards and a balanced scorecard to determine the ethical standard of a study sample.