مفهوم شاخص قابليت اعتماد ( β ) در طرح هندسي راه

The concept of reliability index (β) in the geometric design of the road

به‌طوركلي، استانداردهاي طراحي هندسي راه بر پايه قضاوت‌هاي مهندسي و روابط منطقي به‌دست‌آمده است. اين در حالي است كه در بسياري از موارد، به‌منظور بهبود ايمني راه‌ها و كاهش هزينه تصادفات، هندسه‌ي راه با توجه به رابطه‌ي موجود بين اجزاء طرح هندسي و آمار تصادفات، اصلاح مي‌شود كه اين امر مستلزم تحميل هزينه‌هاي گزاف جاني و مالي ناشي از تصادفات است. در راستاي به حداقل رساندن اين هزينه‌ها، لازم است رويكردهاي پيشگيرانه‌اي در مرحله طراحي هندسي راه ارائه شود. طراحي هندسي رايج امروزي بامنظور نمودن يك مقدار دلخواه، به هر عامل مؤثر در طراحي پاسخ مي‌گويد؛ اما پارامترهاي مؤثر در جريان طراحي هندسي طبيعتي تصادفي داشته و در ميان كاربران راه متفاوت مي‌باشد؛ نظريه قابليت اعتماد پاسخگوي عدم قطعيت‌هاي موجود در متغيرهاي مختلف طراحي مي‌باشد و با استفاده از آن، مي‌توان به ارزيابي عملكرد ايمني راه‌ها پيش از احداث در مرحله طراحي هندسي و ارزيابي ايمني راه‌هاي موجود با درنظرگرفتن خصوصيات احتمالاتي پارامترها پرداخت. در اين مقاله، مفاهيم نظريه قابليت اعتماد تشريح و سپس روش‌هاي MVFOSM و FORM به‌منظور محاسبه قابليت اعتماد معرفي‌شده است و محدوديت‌هاي هركدام توضيح داده‌شده است. درنهايت با به‌كارگيري تحليل قابليت اعتماد در طراحي هندسي فاصله ديد قوس‌هاي افقي، ايمني كاربران راه در شرايط عملكردي مختلف، مورد ارزيابي قرارگرفته است.

In general, the geometric design standards are based on engineering judgment and logical relationships . In many cases, in order to improve road safety and reduce the cost of accidents, geometry modified with respect to the relationship between the geometric design components and accident statistics which entails the imposition of immense financial and fatal accidents. In order to minimize these costs, it is necessary to be proposed preventive approaches in the geometric design phase. The current geometric design , by specifying an arbitrary value, it responds to any effective factor in the design , but the effective parameters in the geometric design are random and is different among the users; the reliability theory responds to the uncertainties in the various design variables and using it, it is possible to evaluate the performance of road safety at the design phase before constructing and assess the safety of existing roads, taking into account the probabilistic characteristics of the parameters. In this paper, the concepts of reliability theory are described, and then MVFOSM and FORM methods for calculating reliability are presented, and the constraints of each are explained. Finally, with the application of reliability analysis in the geometric design stopping sight distance of horizontal curves, the safety of road users in different operating conditions, are evaluated.