مقايسه رفتار لرزه اي بناهاي تاريخي در استان آذربايجان شرقي

Comparison of Seismic Behavior of Historical Buildings in East Azarbaijan Province

بناي تاريخي هر كشوري نشانه پيشينه تمدن و هويت آن سرزمين است به صورتي كه توجهات زيادي در كشورهاي مختلف براي حفظ آثار تاريخي ميگردد بنابراين پژوهش در جهت حفظ آثار تمدن چندين هزار ساله كشور ما براي جذب توريست و گسترش اين صنعت با ارزش مورد لزوم است به دليل اينكه استان آذربايجان شرقي 6/3 درصد از بناهاي تاريخي كشور را در خود جاي داده است و تعداد زيادي از اين بناها در شهر تبريز جاي گرفته است چهار مورد از بناهاي تاريخي مهم آذربايجان شرقي شامل ساختمان ثقه الاسلام ارگ عليشاه بازار تبريز و مسجد كبود انتخاب و رفتار لرزه اي آنها مورد مقايسه قرار گرفته است در اين پژوهش كه نمونه موردي خانه تاريخي ثقه الاسلام بررسي و با سه آثار تاريخي ارگ عليشاه بازار تبريز و مسجد كبود مورد مقايسه قرار گرفت براي مطالعه آسيب پذيري لرزه اي اين سازه بنايي با استفاده از روش المان محدود با استفاده از نرم افزار ANSYS انجام شد و براي اينكه مدل سازي ترك خوردگي و پكيدگي مصالح نيز امكان پذير باشد براي مدل سازي اين سازه بنايي روش مدل سازي ماكرو با المانهاي همگن Solid65 انتخاب شد نتايج نشان مي دهد كه در بررسي رفتارلرزه اي ساختمان ثقه الاسلام علارغم اينكه سازه آجري تحت بارهاي قائم پايداري زيادي از خود نشان ميدهد ولي در برابر وقوع زلزله آسيب پذير مي نمايد و برخي از نقاط آن به كشش دچار شده و ترك ميخورد همچنين به علت بالا رفتن تنش فشاري در سازه احتمال وقوع خورد شدگي در بعضي نقاط وجود دارد نتايج تحليل بازار تبريز بخش تيمچه ملك نشان ميدهد كه باربري جانبي سازه در هر دو جهت (محور طولي وعرضي) كم بوده و تقويت ظرفيت باربري سازه در هر دو جهت امري اجتناب ناپذير مي باشد در مقام مقايسه ظرفيت باربري سازه در جهت محور عرضي كمتر از جهت محور طولي است ولي در ارگ عليشاه تبريز استقامت سازه در برابر تحريك مولفه افقي بيشينه بوده و ظزفيت بار بري سازه در جهت محور y كمتر از محور x مي باشد ولي براي تحمل زلزله با بيشينه افقي امكان پذير 0 64 gr بسيار كمتر از استقامت لازم است اين در حالي است كه در مسجد كبود بررسي ها نشان ميدهد كه اين مسجد همانند اكثر سازه هاي بنايي تاريخي تحمل باربري مناسب جهت تحمل بارهاي ثقلي و وزن خود را دارد ولي در برابر بارگذاري زلزله اي جانبي بيشتر از وزن خودش به شدت آسيب پذير است

the historical monument of each country is a sign of the history of civilization and its identity so that there is a great deal of attention in various countries to preserve historical monuments. Therefore research to preserve the effects of our country s many thousand years of civilization is needed to attract tourists and expand this valuable industry. Due to the fact that the East Azarbaijan province has 3.6% of the monuments of the country and many of these buildings are located in Tabriz four of the important historical monuments of the Azerbaijani city include the Seghat- al-Islam Argh Alishah Tabriz market And the Kabod Mosque have been selected and their seismic behavior has been compared. In this research a case study of the historical house of Seghat al-Islam was investigated and compared with the three historical works of the Argh Alishah citadel the Tabriz market and the Blue Mosque. In order to study the seismic vulnerability this structural construct was performed using finite element method using ANSYS software. In order to model the cracking and bonding of materials it is also possible to model this structural construct of macro modeling with homogeneous elements Solid65 was selected. The results show that in investigating the seismic behavior of Seghat al-Islam s structure despite the fact that brick structures under steady loads show a high degree of stability it is vulnerable to earthquake occurrence and some of its points are trapped and cracked. Also due to the increase of compressive stress in the structure there is a probability of occurrence of corrosion in some places. The results Malek market analysis in Tabriz show that the lateral bearing of the structure is low in both directions (longitudinal axis) and reinforcement of the bearing capacity of the structure in Both directions are inevitable. In comparison the bearing capacity of the structure in the direction of the lateral axis is less than the direction of the longitudinal axis. But in Argh Alishah Tabriz the elasticity of the structure is maximum against the stimulation of the horizontal component and the thickness of the structure in the direction of the y is less than the x-axis but for earthquake tolerance a horizontal maximum of 0.64 gr is much less than endurance. While in the Kabod Mosque the study shows that this mosque like most historical structures has the right bearer to withstand its gravity and weight but is more vulnerable to lateral earthquake loading than its own weight.