پايش خصوصيات بيوفيزيكي و رفتار دمايي سطح براي بررسي پديده جزيره حرارتي شهري با ادغام داده هاي اپتيك و حرارتي سنجش از دور

جزایر حرارتی شهری از معمول¬ترین پدیده¬های شهری¬اند كه پیامدهای ناخوشایند متعددی همچون افت كیفی محیط زیستی را در محدوده شهری به همراه دارد. شدت این پدیده در مناطق مختلف تحت تأثیر برهمكنش رفتار فیزیكی و شیمیایی پدیده¬های مختلف محدوده شهر و حومه آن قرار دارد. هدف از مطالعه حاضر بررسی وضعیت و ارتباط خصوصیات بیوفیزیكی و دمای سطح جهت مقایسه شدت جزیره حرارتی مناطق مختلف با بهره¬گیری از قابلیت¬های سنجش از دور اپتیك و حرارتی می¬باشد. برای این منظور، از تصویر ماهواره¬ای لندست 8، محصول بخار آب مودیس و مجموعه نقاط كنترل برای محدوده¬ شهرهای واقع در شرق استان مازندران استفاده شده است. پس از تصحیح اتمسفری و هندسی، دمای سطح با استفاده از الگوریتم تك باندی و خصوصیات بیوفیزیكی سطح با بكارگیری تركیب¬های باندی TCT استخراج شده است. وضعیت خصوصیات بیوفیزیكی و دمایی سطح در دو طبقه اراضی ساخته¬شده و غیر ساخته¬شده برای محدوده¬های مختلف به¬صورت مجزا بررسی شده است. درنهایت با به‌كارگیری روش¬های آماری ارتباط بین وضعیت خصوصیات مختلف سطح و شدت جزیره حرارتی برای محدوده¬های جغرافیایی مختلف بررسی و با یكدیگر مقایسه شده است. اختلاف میانگین دمای اراضی ساخته¬شده و غیر ساخته‌شده در محدوده¬های مكانی مختلف با توجه به خصوصیات بیوفیزیكی سطح متغیر می¬باشد. اندازه¬ی فیزیكی شهر و خصوصیات بیوفیزیكی سطح بر میزان مساحت طبقات دمایی تأثیر مستقیم دارد. بررسی ارتباط بین دمای سطح و خصوصیات بیوفیزیكی سطح همبستگی بالای این پارامتر¬های را نشان می¬دهد. بیشترین و كمترین مقدار شدت جزیره حرارتی به ترتیب مربوط به محدوده قائم‌شهر برابر با 5768/0 و محدوده نكا برابر با 07/0 می-باشد. نتایج بررسی اختلاف میانگین خصوصیات بیوفیزیكی سطح برای كاربری ساخته¬شده و غیر ساخته‌شده نیز در محدوده قائم‌شهر بیشترین مقدار و در محدوده نكا كمترین اختلاف را نشان می¬دهد. نتایج پژوهش بیانگر این است كه جهت شناخت كامل و عمیق مكانیسم رفتار دمایی مناطق شهری و پدیده جزیره حرارتی شهری ارزیابی كیفی و كمی خصوصیات بیوفیزیكی سطح ضروری می¬باشد.