نقش و اثرگذاري فرهنگ و آموزش مهارت هاي مديريت خشم در كاهش خشونت در كانون خانواده، مطالعه موردي: شهرتهران

Role and Efficacy of Cultural Training on Anger Management Skills in Reducing Family Violence: A Case Study in Tehran

يكي از پديده‌هائي كه مطالعه آن به سه حوزه جامعه شناسي، روانشناسي و فرهنگ بسيار مربوط است، خشونت و رفتار‌هاي خشونت‌آميز در كانون خانواده مي‌باشد. خشونت نسبت به همسر يكي از معضلات بزرگ بسياري از كشورها از جمله ايران مي باشد كه پيامدهاي منفي فرهنگي، جسماني و رواني زيادي را براي قربانيان به بار مي آورد . نگاه يك فرهنگ به خانواده، زن و خشونت، ساختار اجتماعي و قوانين حاكم بر يك جامعه، وضعيت اقتصادي و عقايد و باورهاي عمومي مردم، از اموري است كه در سطح كلان مي‌تواند به تبيين خشونت خانگي در هر جامعه اي كمك كند. نوع روابط در خانواده بر اساس رفتارهاي اجتماعي و ضد اجتماعي در يك فرهنگ شكل مي‌گيرد.خانواده يك نهاد اجتماعي اوليه و حياتي است كه تثبيت و تضمين سلامت فرد و بقاي فرهنگ جامعه در اين كانون شكل مي‌گيرد. فرد نه تنها از نظر جسمي و زيستي بلكه از نظر عاطفي- رواني و شخصيتي نيزتحت تأثير خانواده قرار دارد چرا كه خانواده جايگاهي است كه فرد مي‌تواند با تكميل شخصيت خويش آماده‌ي پذيرش نقش‌هاي فرهنگي و اجتماعي گردد. خانواده در طول تاريخ تحت تأثير تحولات گوناگون اقتصادي و اجتماعي دگرگون شده است . اين دگرگوني‌ها منجر به بروز تعارض در روابط متقابل اعضاي خانواده ازحالت خفيف گرفته تا حالتهاي شديد نظير، خشونت خانوادگي شده است كه بخشي از اين تعارضات در ارتباط با عوامل فرهنگي بيرون از خانواده و بخشي از آن‌ها در ارتباط با عوامل فرهنگي دروني خانواده است. البته، ميان اين دو عامل رابطه متقابل وجود دارد. در اين بين تأثير آموزش مهارت هاي مديريت خشم دركاهش خشونت خانوادگي و بهبود رضايت زناشويي مي تواند به عنوان يكي از سازوكارهاي كاهش اين خشونت ها ودر نهايت بهبود زندگي زناشويي در كانون خانواده تلقي گردد. اين تحقيق با هدف تعيين اثر بخشي شاخص هاي فرهنگي و آموزش مهارت هاي مديريت خشم در كاهش خشونت خانوادگي و بهبود رضايت زناشويي زنان خانه دار در جامعه فرهنگي دگرگون شده شهر تهران انجام شده است. روش تحقيق از نظر هدف كاربردي و از نظر ماهيت ، روش پژوهش نيمه آزمايشي است و براي انجام آن از بين زنان مراجعه كننده به خانه سلامت در سعادت آباد تهران ، 34 آزمودني به روش نمونه گيري در دسترس انتخاب و به طور تصادفي در گروه هاي آزمايش و كنترل جايگزين شدند . اطلاعات با استفاده از پرسش نامه هاي رضايت مندي آنريج و خشونت CTS2 درمراحل قبل و بعد از مداخلات و پيگيري جمع آوري شد و به وسيله تحليل كوواريانس تحليل شدند. يافته ها نشان مي دهد آموزش مهارت هاي مديريت خشم متناسب با شناخت فرهنگي هر جامعه اي به طور معناداري مي تواند سبب كاهش خشونت خشم در زنان گردد. در مرحله پيگيري، هم مداخلات اثرگذاري ماندگار دارد. نتايج اين مطالعه نشان ميدهد كه اموزش مهارت هاي مديريت خشم روش مناسبي بر كاهش خشونت هاي خانوادگي و در نتيجه افزايش بهبود رضايت زندگي زناشويي و تثبيت فرهنگ خانواده مي باشد. اين آموزش از طريق تقويت مهارت هاي رفتاري تنظيم و تغيير كرده و منجر به ايجاد هيجانات مثبت در زنان و اين در كاهش خشونت آنان مي شود.