بحران منابع آب، چشم انداز آينده و چالش اساسي جهان اسلام

امروزه آب يكي از منابع مهم اكثر كشورها تلقي مي‌شود و موقعيت راهبردي و روابط بين‌المللي‌ كشورهاي مختلف به اين موضوع پيوسته است. نقش اين عامل حياتي به عنوان يك كالاي راهبردي توسط بسياري از كشورها پذيرفته شده و از طرفي جايگاه راهبردي بسياري از كشورها به آن وابسته‌ است، آب ماده اي حياتي و غيرقابل جايگزين است. تغييرات آب و هوايي، افزايش جمعيت وتغييرسبك زندگي موجب افزايش تقاضا براي آب و فشار برمنابع آب شيرين گرديده است. منابع آب درسراسرجهان در مرحله بحراني است. با اين حال شدت و ضعف آن در مناطق مختلف متفاوت است. آب‌ از مـنظر مفاهيم رايـج در‌ دنياي‌ ما،يكي از مؤلفه‌هاي توسعه است. توسعه به‌ نوبه‌ خـود امـنيت‌زا است‌ و مـحيط امـن مـي‌تواند زمينه‌ساز توسعه بيشتر باشد، امنيت و توسعه لازم و مـلزوم يـكديگرند. از سوي ديگر، در آينده نه چندان دور، تنش ها درگيري هاي ملي منطقه اي و بين المللي بر سر مسئله آب بيشتر خواهد شد و از آنجا كه نياز به اين مايه حياتي در بخش هاي مختلف افزايش مي يابد دور از ذهن نخواهد بود كه جنگ هاي آينده بر سر منابع آب صورت بگيرد. هم اكنون آب در روابط بين الملل به مسئله اي بسيار تعيين كننده تبديل شده است. از جمله در منطقه غرب آسيا كه جهان اسلام است و در كشورهايي نظير تركيه، ايران، عراق، اردن و... اين مسئله مي تواند در روند مناسبات منطقه اي و تعاملات و تنازعات و روابط ميان كشورهاي منطقه تاثيرگذار باشد. اين تحقيق با روش توصيفي -تحليلي و با استفاده از مطالعات كتابخانه اي و منابع اينترنتي و اسنادي و آرشيوجهاني‌ كـه‌ در آن زنـدگي مـي‌كنيم در ابعاد و اشكال گوناگون با‌ بحران آب‌ دست به گريبان است و آرشيو جهاني‌ سعي در پاسخگويي به اين سوال اصلي را دارد كه بحران آب چه تاثيري در روند بحران هاي منطقه اي و چشم انداز آينده جهان اسلام دارد؟ نتايج به دست آمده از اين پژوهش نشان مي دهد كه با توجه به گستردگي جايگاه ژئوپليتيك آب در استراتژي هاي منطقه اي و بين المللي آب پايه و اساس بحران هاي در مناطقي كه با كمبود آب مواجه هستند خواهد بود. بخش اعظم جهان اسلام به دليل واقع شدن در كمربند بياباني و برخورداري از آب و هواي خشك و نيمه خشك و كمي نزولات جوي همواره با بحران آب مواجه بوده است كه گاهاً به عنوان عامل سياسي به اشكال مختلف در امور منطقه رخ مي نمايد و زمينه ساز كشمكش و تعارضات بين كشورهاي منطقه مي باشد و عامل اصلي بحران ها و درگيري در آينده خواهد بود. كه لزوم تدوين سياست هاي ملي و منطقه اي و حتي جهاني را در اين رابطه مي طلبد.