بحران ها و نقش آن در واگرايي جهان اسلام

تاثيرژئوپلتيك به عنوان عنصر تعيين كننده در مناسبات بين المللي درتمامي معادلات جهاني ترديد ناپذير بوده و از نظرمورخان، بحران تغيير بسيار سريع در محدوده اندكي از زمان است كه بر جنبه هاي بنيادي و بسيار اساسي نهادها؛ نگرش هاي اخلاقي، انواع انديشه ها، ساختارهاي قدرت و سرزمين ها تأثير مي گذارد. همگان مي دانيم سده بيستم، به عصر دگرگوني هاي بنيادي شهرت دارد كه فروپاشي امپراطوري هاي قدرت مند، باقي مانده از سده پيشين را جهان شاهد است. وقوع جنگ هاي بزرگ جهاني، انقلاب چين وكوبا؛ توسعه نظام سرمايه داري درسطح جهان؛ پيدايش جنگ سرد ايدئولوژيك ميان قطب هاي پرقدرت بين المللي شرق و غرب؛ تاسيس سازمان هاي جهاني براي پيشگيري از تكرار جنگ هاي جهاني، تكثر مكاتب وايدئولوژي ها (نظيرامپرياليسم، نازيسم، رئاليسم، ليبراليسم، سوسياليسم، ناسيوناليسم، كمونيسم و رشد اسلام گرايي)؛ جملگي از برونداد هاي بنيادي اين عصر مي باشد كه برخي از آنها ريشه در بحران هاي ژئوپلتيك و برخي نيز ناشي از ساير خلاء هاي تئوريك مي باشد. نگارنده در اين مقاله به دليل ارتباط تنگاتنگ تغييرات ياد شده با بحران جهان اسلام در صدد پاسخ به اين پرسش است كه بحران چيست بحران چيست و نقش آن در واگرايي جهان اسلام كدام است؟ نگارنده براي برون رفت از بحران به گفتگو و استدلال كه امروز براي بشر مدرن و جوامع عقلانيت گرا، معجزه عصر تلقي مي شود تاكيد داشته و ضرورت نزديكي گفتمان هاي ايدئولوژي ديني و ايدئولوژي ناسيوناليستي جهان اسلام با هدف تامين منافع ملي و مصالح كلان را گوشزد خواهد كرد (فرضيه). شناخت بحران ها و عناصر بحران ساز در جهان اسلام و دست يابي به همگرايي دموكراتيك، يا ايدئولوژيك، مشروط به تامين منافع ميان بازيگران اجتماعي، در برون رفت از بحران واگرايي جهان اسلام موثر خواهد بود.(هدف) تحليل تاريخي به شيوه آنال، دست يابي به منافع كليه بازيگران اجتماعي را ممكن خواهد ساخت. (روش) گسترش صلح و همزيستي بين المللي در جهان اسلام و ارائه الگوي توسعه و پيشرفت، درعرصه نظري و عملي، براي برون رفت از بحران واگرايي جهان اسلام، دستاورد اين پژوهش بوده و مانع هدر رفت انرژي متراكم نيروهاي جهان اسلام شده و بحران هاي ژئوپلتيك را كاهش خواهد داد.