جايگاه حزب عدالت و توسعه تركيه در پروژه اسلام آمريكايي در غرب آسيا

غرب آسيا منطقه اي داراي ويژگيهاي خاص فرهنگي و مذهبي بوده و از آن جايي كه عمده ساكنين اين منطقه مسلمان هستند، اسلام نقش اصلي و تعيين كننده را در حيات سياسي-اجتماعي ملت هاي اين منطقه ايفا مي كند. از طرفي اين منطقه به دليل اهميت ژئوپليتيك، ژئو استراتژيك، ژئوكالچر و منابع عظيم انرژي، كه از آن به عنوان هارتلند جديد جهان ياد مي شود، جايگاه مهمي را نزد بازيگران منطقه اي و فرامنطقه اي بخصوص ايالات متحده دارد. پس از حادثه يازده سپتامبر، دولتمردان ايالات متحده مهمترين تهديد منافع ملي خود را وجود قرائت هاي تندرو از اسلام در غرب آسيا و شمال آفريقا عنوان نموده و با تقسيم مسلمانان به راديكال و ميانه رو، برنامه خود را حمايت مالي و سازماندهي مسمانان ميانه رو قرار دادند تا اسلام امريكايي را كه مطابق منافعشان است در منطقه حاكم سازند. پرسش اصلي اين مقاله اين است كه حزب عدالت و توسعه تركيه چه جايگاهي در پروژه اسلام آمريكايي در اين منطقه دارد؟ فرضيه اصلي اين پژوهش اين است كه با توجه به اينكه در غرب آسيا و شمال آفريقا، سه قرائت اسلام شيعي انقلابي به محوريت ايران، اسلام تندرو سلفي به محوريت عربستان و اسلام معتدل اخواني به محوريت تركيه وجود دارد، به نظر مي رسد آمريكا و حزب عدالت و توسعه به عنوان دو متحد قديمي و بنا به منافع مشترك استراتژيك، درصددند تا قرائت اين حزب از اسلام را به عنوان مدلي و جايگزين اسلام شيعي انقلابي، در منطقه حاكم سازند. مفهوم شناسي اسلام ميانه رو يا اسلام آمريكايي و بررسي تطبيقي آن با عملكرد حزب عدالت و توسعه در اين پژوهش، مويد فرضيه تحقيق بوده است. اين پژوهش به روش توصيفي- تحليلي انجام گرديده و گردآوري اطلاعات به روش كتابخانه اي بوده است.