نقش مسلمانان سين‌كيانگ در همگرايي و واگرايي جمهوري اسلامي ايران و چين

منطقه خودمختار سين‌كيانگ چين با جمعيتي بيش از بيست ميليون نفر در غرب اين كشور قرار دارد. اكثريت ساكنان غيرچيني اين منطقه را ايغورهاي اهل سنت تشكيل مي‌دهند. سين‌كيانگ از نظر منابع طبيعي بسيار غني و داراي منابع نفت و گاز فراوان مي‌باشد. اين ايالت با هشت كشور مرز مشترك دارد، بنابراين، سين‌كيانگ به لحاظ ژئوپليتيكي از مهم‌ترين مناطق چين و در مسيرهاي ارتباطي ارزشمند اين كشور با كشورهاي ديگر در غرب آسيا و اروپا قرار گرفته است. كشور ايران در غرب و چين در شرق آسيا از دوران باستان با يكديگر رابطه داشته‌اند، جمهوري اسلامي ايران بعد از انقلاب اسلامي، به‌عنوان كشوري ميانه‌رو در جهان اسلام و داراي موقعيت ژئوپليتيكي ممتاز در خاورميانه و خليج فارس، و همچنين مخالف ابر قدرت كنوني يعني امريكا، مسلماً جايگاه ويژه‌اي در سياست خارجي چين دارد. حكومت مركزي چين از ديرباز به‌دليل روحيه تجزيه‌طلبانه غيرچيني‌هاي منطقه سين‌كيانگ نگران بوده و در چند سال اخير به دليل پيوستن برخي از مسلمانان اين منطقه به گروه‌هاي تكفيري در عراق و سوريه اين نگراني‌ها بيشتر شده است. از سويي ديگر، ايران نيز جزو معدود كشورهايي هست كه در حال مبارزه واقعي با گروه‌هاي تكفيري حاضر در عراق و سوريه مي‌باشد. بر اين اساس، سئوال اصلي مقاله، اينگونه بيان مي‌شود كه تاثير مسلمانان سين‌كيانگ در همگرايي و واگرايي ايران و چين و آثار آن بر منافع ملي دو كشور چگونه است؟ يافته‌هاي مقاله حاكي از آن است كه با توجه به اصول و ارزش‌هاي اعلام شده در آغاز انقلاب اسلامي و قانون اساسي، جمهوري اسلامي ايران به مسلمانان جهان از جمله سين‌كيانگ توجه ويژه‌اي دارد و بديهي است كه چشم‌پوشي از سركوب مسلمانان اين منطقه، چهره ايران را به‌عنوان يك كشور اسلامي مخدوش خواهد ساخت. در اين راستا، توجه به مشكلات مسلمانان چين به‌طور عام و سين‌كيانگ به‌طور خاص از طرف ايران و مشاركت فعال در رفع مشكلات موجود مي‌تواند موجب همگرايي بيشتر و تامين منافع ملي دو طرف گردد. در اين ميان، موضوعاتي مانند مخالفت و مبارزه با تجزيه‌طلبي، افراط‌گرايي و تروريسم؛ همبستگي در برابر سياست‌هاي امريكا و تامين حقوق اقليت‌هاي ديني مي‌تواند فصل مشترك جديدي را براي دو كشور ايجاد نمايد.