بررسي ساختار و عناصر باغ ايراني

در اين مقاله به تحليل و بررسي ساختار باغ ايراني در ابعاد مختلف پرداخته شده، كه هدف از بيان اين موضوع، باغ ايراني خود مفهومي نقش بسته بر سرزمين و برآمده از فرهنگ و شكل گرفته در آداب و رسوم مردمان است، و به وسيله ارتباطي كه از طريق حواس مختلف با انسان برقرار مي كند، باعث شفابخشي و كاهش فشار رواني آسايش و سلامت زندگي روزمره شده است. در حقيقت مي توان گفت: راز موفقيت باغ شفابخش در كشش ذاتي انسان به سوي طبيعت، احساس حياط و آرامش مي دهد. اين تحقيق با استناد از روش تحليلي-توصيفي، بيانگر اين موضوع مي باشد، باغ از زمان هاي قديم بخش اساسي از زندگي ايرانيان و معماري كشور بوده و در موجوديت آتشكده هاي بزرگ و تقويت نمادين آن ها، سهم داشته است. سنگ نگاره هاي به جا مانده ازدوران هخامنشي با درختان راست قامت ، به خوبي اهميت باغ در ميان ايرانيان و نيز نظم هندسي موجود در باغ هاي ايراني را نشان مي دهند. از همان سده هاي نخستين هجري، باغ سازي به شيوه ايراني به فرانسوي مرزها مي رود و آغاز انتظا م بخشي به باغ را بايد در زمان هخامنشي جستجوكرد. الگوي چهار باغ، يكي از ماندگارترين ابداعات منظرسازي در عصر هخامنشي بود كه در بقيه اديان هم به شيوه هاي مختلف تكرار شد و به مرور زمان گستره خود را وسيع تر مي كند. باغ ايراني پديده اي فرهنگي، تاريخي، كالبدي در سرزمين ايران است و معمولاً به صورت محدوده اي محصوركه در آن گياه، آب و ابنيه در نظام معماري مشخصي با هم تلفيق مي شوند و محيطي مطلوب، ايمن و آسوده براي انسان به وجود مي آورد، در دائرة المعارف اسلامي درتوضيح واژه باغ آمده : محوطه اي غالباً محصور، ساخته انسان با بهره گيري از گل و گياه و درخت و آب و بناهاي ويژه كه بر قواعد هندسي و باورها مبتني است از مهم ترين اهداف اين تحقيق بررسي و شناخت مسير كلي طي شده در شناخت اجزاء و عناصر معماري باغ ايراني و عوامل تاثيرگذار بر آن مي باشد. جهت دستبابي به شناخت بهتر موضوع، در پايان مقاله با ذكر نمونه موردي در زمينه باغ دولت آباد يزد پرداخته شده است.