بررسي تزئينات بناي مسجد جامع فريومد

فريومد از جمله مناطقي است كه در دوره حاكميت خوارزمشاهيان اهميت و اعتبار كسب نمود. مسجد فريومد به عنوان يك الگوي سبك معماري خراساني محسوب مي‏گردد كه به سبك دو ايواني معروف است. ويژگي‏ها و عناصر تزييني مسجد فريومد در يك نگاه كلي به اين شرح مي‏باشد: ايوان‏هاي بلند كه يكي از مشخصات معماري دوره خوارزمشاهيان بوده و نزديكي بيش از حد آن‏ها به هم باعث ايجاد يك فضاي كم وسعت گرديده است. نداشتن منار درطرفين ايوان‏ها، استفاده از خط كوفي تزييني و نسخ متمايل به ثلث براي قوس‏ها، وجود تزيينات هندسي، اسليمي و ختايي كه با مواد و مصالح مختلف (گچ، گل پخته بدون لعاب، كاشي هاي فيروزه‏اي رنگ) اجرا شده، بهره‏گيري از طرح‏هاي متنوع و متفاوت و تكرار نقش‏ها، تلفيق روش‏ها و تكنيك‏ها حتي در قسمت‏هايي كه تغييري در نوع تزيينات ايجاد نشده، از مهم‏ترين ويژگي‏هاي تزيينات اين بنا است. اين مسجد كتيبه‏هايي به خط كوفي و نسخ دارد كه در نوع خود كم‏نظير است. گچبري‏هاي بسيار ظريف و گره‏چيني‏هاي ماهرانه‏اي كه در نهايت استادي و دقت كار شده نيز زينت بخش قسمت‏هاي مختلف بنا است كه در مورد آن به تفضيل شرح داده شده است. هدف از اين پژوهش معرفي و شناسايي تزئينات غني اين بنا جهت شناخت و استفاده طراحان در زمينه‏هاي مختلف هنري است. اين پژوهش به روش توصيفي-تحليلي و موردكاوي و با استفاده از منابع كتابخانه‏اي، مشاهدات و بررسيهاي ميداني، عكاسي و ترسيم انواع نقوش آجركاري و گچ‏بري با كمك نرم‏افزارهاي كامپيوتري انجام گرفته است.