ارايه رويكردي در تدوين داستان¬هاي علمي كودكان و نوجوانان با استفاده از مولفه¬هاي ماهيت علم

Application of philosophy in the scientific literature Children

امروزه نقش داستان در انتقال فرهنگ و آموزه¬هاي اخلاقي، ديني، آموزشي و تربيتي و... به كودكان بر كسي پوشيده نيست. بسياري از مربيان تربيتي با استفاده از داستان¬هاي مختلف سعي در انتقال اهداف تربيتي، علمي و فرهنگي به كودكان دارند. اين داستان ها با سبك و سياق هاي مختلفي نگارش شده¬اند و صاحب-نظران و منتقدان تلاش كرده¬اند تا بر اساس ملاك¬هايي به نقد اين آثار بپردازند. در اين ميان داستان¬هاي علمي زيادي با هدف آشنا ساختن كودكان و نوجوانان با علم و بنيان¬هاي علمي تدوين و نگاشته شده است. امّا نكته¬اي كه كم¬تر بدان پرداخته شده اين است كه آيا در تدوين اين داستان ها ملاك¬هايي مد نظر بوده است ؟ و اگر چنين بوده اين ملاك¬ها كدام¬اند؟ آيا داستان هاي علمي بايد به شيوه¬ي داستان هاي ادبي مورد نقد قرار گيرند؟ و يا بايست به دنبال ملاك¬هاي و معيارهاي ديگري براي نقد اين آثار بود. بي شك كثرت نظريه¬ها و نقدهاي ادبي كه مورد استناد بسياري از نويسندگان و منتقدان ادبيات و به ويژه حوزه¬ي ادبيات كودك و نوجوان بوده است، تا حدود زيادي به توسعه و غناي اين آثار كمك كرده است. امّا در مورد داستان هاي علمي قضيه تا حدودي متفاوت است از آن¬جا كه اين داستان ها ماهيتي دوگانه دارند ؛ يعني هم ماهيت ادبي و هم ماهيت علمي دارند تنها به نقدهاي ادبي در اين حوزه نمي¬توان بسنده كرد و لازم است نقدهاي فيلسوفان علم درباره¬ي ماهيت علم نيز لحاظ شوند. مقاله¬ي حاضر نيز متكفل توضيح و تفسير ملاك اخير است اين موضوع سبب مي¬شود تا به طور بنيادي مسايل علم درك شود پرداخته شود و لذا بر غناي اين داستان ها افزوده گردد. اين مقاله با هدف پرداختن به اين كه مولفه¬هاي ماهيت علم چيستند و چگونه مي-توان داستان¬هاي علمي كودكان را با استفاده از ماهيت علم پربارتر كرد، تدوين گرديده است. روش استفاده شده در اين مقاله رويكرد توصيفي، استنتاجي است. بايد به اين نكته اشاره كرد كه داستان علمي شكل خاص¬تري از داستان ادبي هست كه علاوه بر رعايت برخي از ويژگي¬هاي معمولي يك داستان بايد مولفه¬هاي ماهيت علم به طور جدي و هدفمند در آن لحاظ گردند، .لذا بهتر است كه داستان¬هاي علمي بر اساس ويژگي¬هاي ماهيت علم نظير تاريخ علم، دانش علمي، نظريه ها ، و نقش دانشمندان تدوين گردند.

The role of story in conveying the teachings of moral, religious, educational and children is obvious. Many educators using different story tries to convey to children s educational goals. The stories are written in a different style and have finally sought each conveying a result of their moral and educational audiences. Meanwhile, a lot of fiction aimed at encouraging children to learning, knowledge of various sciences and other related goals are written. That is why it is necessary for the compilation of scientific content component nature of science-fiction books are highly recommended. This paper aims at addressing this how children s fiction has been developed using the enhanced nature of science.are. Therefore it is fiction based on key features such as the interpretation of the nature of science, the scientific method and the role of scientists are designed.