بررسي وضعيت چرخش ذهني و برتري جانبي در دانش آموزان

مقدمه: مطالعۀ رابطۀ دست برتري و شناخت يعني اين مسأله كه اشخاص داراي دست برتري معين در تكاليف شناختي ويژه اي بهتر هستند ، محققين را براي نظريه پردازيهاي مربوط به تعميق در شناخت توانمندتر مي سازد . در برخي از اين مطالعات اين سؤال كنكاش شده كه آيا اشخاص چپ دست نسبت به راست دست ها در آزمون هاي كلامي يا فضايي عملكرد بهتر يا بدتري دارند. در اين راستا هدف پژوهش حاضر ، بررسي وضعيت چرخش ذهني و برتري جانبي در دانش آموزان دختر و پسر گروه هاي سني مختلف است. بدين منظور با روش نمونه گيري تصادفي خوشه اي ، 8 مدرسه ي دولتي (4 مدرسه دخترانه و 4 مدرسه پسرانه ) انتخاب و در نهايت 400 دانش آموز (197 دختر و 203 پسر ) با ميانگين سني ده سال و شش ماه بطور تصادفي انتخاب شدند . جهت ارزيابي توانايي چرخش ذهني از آزمون گانيس و كيويت (2015) و براي ارزيابي برتري جانبي از پرسشنامه هاي دست برتري چاپمن ، پابرتري واترلو و چشم برتري ون استرين براي همۀ آزمودني ها استفاده شد . داده هاي حاصل با استفاده از روش هاي آماري توصيفي وآزمون تحليل واريانس مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت . نتايج نشان داد كه 1) بين دست برتري دختران و پسران تفاوت معناداري وجود نداشت . 2) متغير دست برتري ( و نه چشم برتري و پابرتري ) بر عملكرد چرخش ذهني دانش آموزان معنادار بود . 3) تعامل بين دست برتري و پايه تحصيلي ؛ پايه تحصيلي،دست برتري و چشم برتري ؛ پايه تحصيلي،دست برتري و پابرتري و تاثير همزمان اين متغيرهاي مستقل بر متغير وابسته ي چرخش ذهني معنادار بود. 4) عملكرد دانش آموزان چپ دست در آزمون چرخش ذهني از ساير گروه هاي دست برتري بهتر بود. نتايج با توجه به ديدگاه هاي زيستي ، اجتمايي و همچنين مقايسۀ تحقيقات ديگر تبيين گرديد .