تاثير مفهوم نيايش بر معماري فضاهاي مذهبي از منظر روانشناسي محيط

The idea of prayer in religious spaces from the perspective of Environmental Psychology

بستر معماري اسلامي ايران سرشار از معاني و ارزش هاي تجسم يافته در كالبد ساختماني آن هاست. مفاهيمي برگرفته از كتاب مقدس و نيز احاديث و سنت پيامبر اسلام(ص) كه بعد از طي فرايندي در قالب عناصر معماري ظاهر شده اند. در پژوهش انجام شده كه با هدف بازشناسي مفهوم نيايش بعنوان يكي از مفاهيم و ارزش هاي اسلامي در معماري مساجد انجام شده بر آن شديم تا با استنتاج از نظريات مطرح در حوزه روانشناسي محيط به اين مهم دست يابيم. براي دست يابي به هدف تحقيق، با تجزيه و تحليل اطلاعات برداشته شده از منابع و اسناد كتابخانه اي از روش قياسي، براي استدلال و استنتاج از نظريه مطرح شده توسط ديويد كانتر در تعريف مكان بهره برده ايم. با توجه به گستردگي و تعدد بناهاي مذهبي اسلامي و به منظور بدست آوردن نتيجه دقيق و بهتر مساجد دوره صفويه را به عنوان حوزه مورد مطالعه انتخاب و دو بناي شاخص مسجد شيخ لطف الله و مسجد امام اصفهان را مورد بررسـي قرار داديم. نتايج حاصل از پژوهش نشان مي دهد كه عناصر كالبدي و تزئينات بكار برده شده در دو مسجد مورد بررسي، تابع فعاليتي كه در آن ها انجام مي شود شكل گرفته است. در جمع بندي نيز انجام پژوهش هايي را به صورت جزئي تر در حوزه روند طراحي اماكن مذهبي پيشنهاد داده ايم.