گروه بندي برخي ژنوتيپ هاي موتانت برنج (M6)حاصل از پرتو‌دهي اشعه گاما با روش Cluster Analysis

اصلاح موتاسيوني مبتني بر القاء ژن هاي جديد با هدف ارتقاء صفات مورفولوژيكي و فيزيك و شيميايي در گياهان زراعي مورد توجه خاص است. تجزيه كلاستر يكي از روش هاي آماري جهت مطالعه و گروه بندي ژنوتيپ ها مي باشد كه از طريق آن مي توان شباهت و تفاوت هاي موجود در لاين ها را بررسي نمود. اين تحقيق در سال زراعي 1394 در دانشگاه علوم كشاورزي و منابع طبيعي ساري، مزرعه پژوهشكده ژنتيك و زيست فناوري طبرستان به صورت طرح بلوك هاي كامل تصادفي با 14 ژنوتيپ در سه تكرار و 2 شاهد (شيرودي و طارم هاشمي) اجرا گرديد. صفات مهم زراعي از جمله تعداد پنجه، ارتفاع گياه، طول خوشه، تعداد كل دانه، تعداد دانه پر، وزن هزار دانه، 50٪ گل دهي، رسيدگي كامل و عملكرد اندازه گيري شد. تجزيه واريانس براي تمام صفات مورد مطالعه تفاوت معني داري را نشان داد. نتايج مقايسه ميانگين براي صفت عملكرد، بيشترين عملكرد را مربوط به لاين هاي M5-P12-5 و رقم شيرودي (شاهد) و همچنين براي صفت رسيدگي كامل، لاين M5-P7-5 زودرس ترين لاين بوده است. تجزيه خوشه اي به روش ward ژنوتيپ هاي مورد مطالعه را در 7 خوشه قرار داد. بيشترين تعداد ژنوتيپ مربوط به خوشه اول (25٪ ژنوتيپ ها در اين گروه قرار گرفتند) و رقم طارم هاشمي (شاهد) و لاين هايي 2 و 10 نيز به تنهايي در يك خوشه و همچنين لاين هاي 7(آمل 3 M5-P12-5) و 12(جلودارM5-P20-14) به همراه شيرودي (شاهد) در يك كلاستر قرار گرفتند كه نشان از شباهت ژنتيكي بين آنها دارد. در نهايت بالاترين عملكرد در بين ژنوتيپ هاي مورد مطالعه مربوط به لاين M5-P12-5 به ميزان 594.12 gr/m^2 كه نسبت به شاهد كمي يعني شيرودي (543.16) بهتر بوده همچنين آناليز كلاستر نيز حاكي از آن است كه اين لاين به همراه شاهد شيرودي در يك كلاستر قرار دارد