بررسي تنوع زيستي بي مهرگان كف زي بوم نظام هاي برنج تحت مديريت هاي مختلف

تنوع، شاخص پيچيدگي يك نظام بوده و بيانگر توان آن در حفظ كاركرد پايدار است. اين مطالعه طي سال هاي 1391 و 1392 در چهار بوم نظام برنج تحت مديريت متفاوت مصرف نهاده ها (پرنهاده، كم نهاده، مزرعه سالم 1 و 2) در شهرستان هاي بابل و بابلسر انجام گرديد. در هر مزرعه 9 كوادرات (1×1متر) بصورت تصادفي مشخص و نمونه هاي خاك به وسيله لوله ي نمونه برداري (قطر 6 سانتي متر و طول 35 سانتي متر) برداشت شد. نمونه ها بطور جداگانه از الك هاي استاندارد 300 و 700 ميكرومتر عبور داده و شناسايي شدند. داده ها شامل تعداد هر گونه و فراواني آن ثبت گرديد. ميانگين شاخص هاي تنوع زيستي (تنوع، يكنواختي، فراواني و غنا) بي مهرگان كف زي در چهار مرحله ي نمونه برداري (پنجه زني، ساقه روي، پرشدن دانه و پس از برداشت) در قالب خوشه بندي مورد مقايسه قرار گرفت. بر اساس نتايج خوشه بندي مراحل نمونه برداري مبتني بر شاخص هاي تنوع زيستي بي مهرگان كف زي در سال اول، مراحل اول و دوم در يك خوشه (966/0R2=) بوده، به همراه مرحله ي سوم (846/0R2=) در يك گروه قرار گرفتند. مرحله ي چهارم نيز در يك خوشه ي جدا استقرار يافت. اما طي سال دوم مراحل اول و دوم در يك خوشه (997/0R2=) و مرحله ي سوم و چهارم در خوشه اي ديگر (915/0R2=) مستقر شدند. ضمن اين كه روند مزبور تا غرقاب مجدّد بوم نظام هاي برنج ادامه دارد. نتايج نشان از آن دارد كه ساختار بي مهرگان كف زي تحت تأثير شرايط زيستگاه قرار دارد، بر اين پايه در راستاي حفظ ثبات بوم نظام هاي برنج طراحي عمليات زراعي بايد كمترين خسارت را بر زيستگاه و ساختار موجودات ساكن تحميل نمايد. در اين راستا عمليات زراعي به كار گرفته شده در نظام هاي سالم موجب ارتقاي تنوع زيستي شده، زمينه را براي ثبات نسبي بوم نظام ها و قرارگيري آن ها در مسير پايداري فراهم مي سازد.