شماره ركورد كنفرانس :
4184
عنوان مقاله :
كهنواژههاي گيلكي و طبري در خوراكنامههاي فارسي
پديدآورندگان :
شهيدي علي alishahidi@ut.ac.ir دانشگاه تهران
كليدواژه :
گيلكي , طبري , واژههاي آشپزي , خوراكنامهها , صفويه , قاجار
عنوان كنفرانس :
نخستين همايش بين المللي زبان ها و گويش هاي ايراني كرانه جنوبي درياي خزر
چكيده فارسي :
در خوراكنامهها و كتابهاي آشپزي قديم ايراني كه به زبان فارسي از دوره صفوي تا اواخر قاجار نوشته شدهاند، واژههاي گويشي بسياري از زبانها و گويشهاي ايراني (غيرفارسي) موجود است كه ميتوان آنها را وامواژههايي در فارسي معيار وقت دانست. آثاري چون «كارنامه در باب طباخي و صنعت آن» تاليف حاجي محمدعلي باورچي بغدادي معاصر شاه اسماعيل صفوي (927 ق)، «مادهالحيوه؛ رساله در علم طباخي» تاليف نورالله، آشپزِ شاه عباس اول(1003 ق)،«خوراكهاي ايراني» اثر شازده نادرميرزا قاجار (1242تا 1303 ق)، «سفره اطعمه» اثر ميرزا علياكبرخان آشپزباشي (1301 ق) و ... واژههايي گويشي را در خود حفظكردهاند.در اين ميان واژههاي گيلكي و طبري نسبت به واژههاي ديگر زبانها و گويشهاي قديم ايراني در اين متون، حضوري دائمي، نقشي پررنگ و بسامدي قابل تامل دارند.بعضي از اين واژهها در فرهنگها يا واژهنامههاييكه در دوران معاصر براي گيلكي و طبري يا مازندراني گردآمدهاند، موجود نيست و اگر هست ضبط آنها متفاوت است. اين گفتار به شناسايي و گردآوري اين كهنواژههاي گيلكي و طبري از نسخ خطي خوراكنامههاي ايراني و تا جاي ممكن به مطالعه ريشهشناختي و فرهنگي آنها بر پايه زبانشناسي تاريخي ميپردازد.