بررسي روند دگرگوني وام واژه هاي روسي در دو گويش گيلكي و مازندراني

يكي از راه هاي گسترش و غنا يافتن زبان ها و گويش ها، فرآيند وام گيري واژگاني مي باشد. اين فرآيند، علاوه بر زبان-هاي معيار، ممكن است در گويش هاي زيرمجموعۀ آن ها نيز صورت گيرد. به بيان ديگر، گويش هاي يك زبان نيز ممكن است از زبان هاي ديگر واژگاني را به طور مستقيم وام بگيرند. واژه هاي دخيل هر زبان يا گويش كه در نتيجۀ ارتباطات فرهنگي و زباني ملت ها صورت مي گيرد، از اهميت ويژه اي برخوردار هستند. دلايل عمدۀ قرض گيري و ورود وام واژه ها به هر زبان يا گويش شامل ورود پديده هاي صنعتي، وجود روابط سياسي، روابط فرهنگي، روابط اقتصادي، ورود افراد تحصيل كرده از خارج، عوامل جغرافيايي (هم مرز بودن)، برخوردهاي نظامي و ... مي باشد. اين نوع فرآيند را مي توان ميان گويش هاي ايراني حاشيۀ درياي خزر و زبان روسي مشاهده نمود. همان طور كه مي-دانيم، گويش گيلكي از نظر جغرافيايي، در منطقۀ مياني رشته كوه هاي البرز و كرانه هاي جنوب غربي درياي خزر، و گويش مازندراني، در ميان رشته كوه هاي البرز و كرانه هاي جنوب شرقي اين دريا مورد استفاده قرار مي گيرند. اين دو گويش به دليل هم جواري با سرزمين هاي روس زبان، نسبت به ساير گويش هاي ايران و زبان فارسي معيار، ارتباطات زباني گسترده تري با زبان روسي داشته اند. به طبع وجود اين ارتباطات، شمار واژگان دخيل روسي در اين گويش ها به نسبت چشمگير مي باشد. بر اين اساس، مقالۀ حاضر به بررسي وام واژه هاي روسي در دو گويش گيلكي و مازندراني مي پردازد. به منظور جمع آوري داده ها، از فرهنگ هاي واژگاني تبري، گيلكي، فارسي و روسي استفاده شده و در برخي موارد نيز، در صورت نياز، از گويشوران اين دو منطقه ياري گرفته شده است. در پايان سعي شده است تا از طريق بررسي دقيق تغييرات آوايي وام واژه هاي روسي در دو گويش مذكور، ويژگي هاي كلي وام گيري در دو گويش مقايسه شوند.