بررسي تطبيقي مثل‌ها و باورهاي عاميانه گيلان و مثل‌هاي رايج در زبان فارسي (با تكيه بر آثار افراشته و شيون فومني)

مثل‌ها و باورهاي عاميانه‌ يكي از وجوه اشتراك زبان فارسي با زبان‌ها و گويش‌هاي محلي است كه قابليت تحليل و بررسي تطبيقي را داراست. آثار شاعران گيلكي‌سرايي چون افراشته و شيون فومني آينه‌اي از مثل‌ها و باورهاي عاميانه‌ي گيلان زمين است كه براي پژوهش‌هاي اين‌ چنيني مي‌توان از آن‌ مدد جست. ما برآنيم در اين پژوهش ضمن معرفي و تحليل مثل‌ها و باورهاي عاميانه‌اي كه در مركز و غرب گيلان رايج بوده و هست، وجوه اشتراك و افتراق آن‌را با مثل‌ها و باورهاي عاميانة رايج در زبان فارسي بيان كنيم. بنا و اساس اين پژوهش، تحليل، طبقه بندي و مقايسه‌ي اين باورها و ضرب المثل‌هاست. بيان تفاوت‌ها و دگرديسي‌هاي موجود در مثل‌ها و باورهاي عاميانه‌ي هر منطقه با توجه به فضا و ويژگي‌هاي فرهنگي و معيشتي خاص هر منطقه از موارد مورد بررسي در اين پژوهش است. با بررسي مثل‌ها و باورهاي عاميانه منعكس شده در آثار شاعران بزرگ گيلكي‌سرا مي‌توان دريافت كه اگر چه باورهاي عاميانة مشترك بسياري در گويش گيلكي و زبان فارسي موجود است، امّا باورها و مثل‌هاي بسياري نيز جنبة بومي دارد و فقط خاص مردمان همان منطقه است و با توجه به زندگي، طبيعت، معيشت و ويژگي‌هاي ديگر خاص آن منطقه شكل گرفته است. ثبت و ضبط و تحليل اين باورهاي عاميانه علاوه بر شناخت بيشتر گويش بومي منطقه، گامي است مؤثر در شناخت بهتر و بيشتر ميراث زباني، ادبي و فرهنگي كه از گذشتگان به يادگار مانده است. شناخت هرچه بيشتر زبان‌ها و گويش‌هاي محلي، شناخت بيشتر زبان و ادبيات فارسي و امكانات خاص آن جهت توسعه و گسترش زبان، ادبيات و فرهنگ فارسي است.