نشانه‌شناسي در ادبيات معاصر

اصطلاح نشانه و به تبع آن انواع نشانه از جمله نماد (symbol)، براي اولين‌ بار توسط چارلز سندرز پيرس (Charles Sanders Peirce: 1839-1914)، فيلسوف پراگماتيست آمريكايي و با تقسيم سه‌گانه‌ي نشانه توسط او وارد ادبيات علمي دوران مدرن شد و مورد استفاده در علوم گوناگون قرار گرفت. پيرس، برخلاف سوسور نه به خود نشانه، بلكه به فرايند توليد و تفسير نشانه‌ها يا نشانه‌پردازي Semiosis توجه دارد و آن را در كانون نظريه‌ي نشانه‌ شناختي خود قرار مي‌دهد. حال واژانه نيز يك ژانر هنجارگريز و نوظهور در ادبيات ايران است كه در آن به فرايند توليد و تفسير نشانه‌ها توجه بسيار شده. در واقع در ژانر واژانه هر كلمه از معناي اوليه¬ي خود فراروي مي¬كند، معناي ثانويه‌اي را به دست آورده و به نشانه‌اي مبدل مي‌گردد. در اين مقاله ما تلاش كرده‌ايم انواع نشانه‌هاي سه‌گانه¬ي پيرس را در متون واژانه بيابيم و به تفسير نشانه‌شناسي واژانه بر مبناي نظريات پيرس بپردازيم. ژانر واژانه يكي از هنجارگريزترين نوع نوشتار در ادبيات اكنون ايران است كه انواع نشانه‌هاي پيرس را در خود برجسته ساخته و يك ژانر دلالت¬مند با تأكيد بر انواع نشانه‌ها در ادبيات است.