كهن الگوي سايه در تفكر يونگ و رمزهاي مختلف آن در غزليات شمس

در انديشه يونگ، سايه كهن الگويي است كه مربوط به بخش منفي و تاريك طبيعت ماست. از منظر وي، خودشناسي نخستين شرط لازم براي رودررويي با سايه است. سايه لزوماً هميشه بد نيست اگر بتوانيم با سايه خود درست روبرو شويم، آن گاه سايه مي تواند زمينه اي براي اتحاد بين بخش هاي خودآگاه و ناخودآگاه روان ما فراهم نمايد. يكي از مفاهيمي كه در ادبيات كلاسيك فارسي با تعريفِ يونگ از سايه هم پوشاني دارد، نفس است. در اين مقاله، با رويكردي روانكاوانه، ابتدا به معرفي و تطبيق سايه و نفس در انديشه يونگ و مولانا پرداخته، سپس رمزهاي مختلف سايه در غزليات شمس را بررسي كرده و نشان داده ايم كه اين كهن الگو با رمزهايي چون: دجال، ابليس، فرعون، نمرود، ديو، ابوجهل و ابولهب، خر، گاو، حوا، و سگ در غزليات نمود دارد.