بررسي ابزارهاي گسترش و تركيب استعاري در شعر فريدون مشيرى بر اساس رويكرد معنى شناسى شناختى

پژوهش حاضر به بررسى ابزار گسترش و تركيب استعارى در مجموعه اشعار فريدون مشيرى بر اساس رويكرد معنى شناسى شناختى پرداخته است. نگارنده جهت پاسخگويي به مسئله اصلي پژوهش به بررسى و مقايسه ى ابزارهاى گسترش و تركيب در مجموعه اشعار فريدون مشيرى بر اساس رويكرد ليكاف و ترنر (1989) اقدام نموده است و حوزه هاى مبدأ و مقصدى كه جهت بيان استعارى به شيوه ى گسترش و تركيب استفاده شده اند، به تفكيك مشخص گرديده اند. اين پژوهش به روش توصيفى-تحليلى انجام شده و شيوه ى گردآورى داده ها نيز به روش كتابخانه اى مى باشد و 25 قطعه‌ى شعرى در قالب دو دفتر شعرى از مجموعه اشعار فريدون مشيرى بررسى شده اند. نتايج حاصله از تحليل داده ها نشان مى دهد كه فريدون مشيري در بيان استعارى مفاهيم انتزاعى مختلف به شيوه ى گسترش بيشتر از حوزه ى مفهومى حجم استفاده نموده است و با فعال نمودن و پرداختن به اجزاي درونى حوزه ى مفهومى حجم از منظرهاى مختلف، سبب شكل گيري استعاره هاي بديع تري شده است. از سوي ديگر حوزه هاى مفهومى مختلفى نيز بر اساس ابزار تركيب مفهوم سازى شده است. از ميان حوزه هاى مقصدى كه بر اساس ابزار تركيب بيان شده اند، حوزه ها ى مفهومى زمان و سخن (كلام) از بيشترين درجه كاربرد برخوردار مى باشند. حوزه ى مفهومى زمان بر اساس حوزه هاى حجم، حركت، گياه و بو مفهوم سازى شده است و حوزه ى مفهومى سخن (كلام) بر اساس حوزه هاى طعم، حجم، دما و گياه مفهوم سازى شده است. با مقايسه ى نمونه‌هاي مربوط به ابزار هاى گسترش و تركيب استعارى مى توان چنين نتيجه گرفت كه در اين نمونه ها طرحواره ى حجم به عنوان سامان دهنده ى حوزه ى مبدأ در نگاشت هاي استعارى از بيشترين كاربرد برخوردار است. طرحواره هاى تصورى گياه و حركت نيز در ساماندهى حوزه ها ى مبدأ در نگاشت هاي استعارى اشعار فريدون مشيرى برجسته مى نمايد