برآورد آب مجازي محصولات مهم كشاورزي و نقش آن در مديريت مصرف آب(مطالعه موردي: استان هاي فارس و يزد)

پراكنش نامناسب زماني و مكاني بارندگي و عدم تكافوي منابع آب در كشور به ويژه در مناطق خشك و نيمه خشك مديريت منابع آب را به موضوعي پر اهميت بدل ساخته است. در اين زمينه به آب نهفته در محصولات¬كشاورزي يا آب مجازي، كه با مبادلات تجاري وارد منطقه شده يا از آن خارج مي¬شود، امروزه بيشترتوجه شده است. هدف از اين مطالعه برآورد آب مجازي و بررسي نقش آن در مديريت منابع¬آب دراستان هاي فارس و يزد با اقليم¬خشك و نيمه خشك بود. در اين پژوهش آب مجازي محصولات مهم زراعي (گندم، برنج، ذرت، جو و پنبه) و باغي (مركبات، پسته، خرما و انار)، طي سال هاي 1۹ -1386 محاسبه و بررسي شد. براي تعيين نياز آبي محصولات مورد مطاالعه از مدل كراپ وات استفاده گرديد. بر اساس نتايج حاصل، متوسط نياز آبي و ميانگين¬آب مجازي محصولات باغي نسبت به محصولات زراعي بيشتر بود. استان هاي فارس و يزد طي سال هاي مورد بررسي به ترتيب، صادر كننده آب مجازي و وارد كننده آب مجازي بودند. اگراستان يزد محصولات مورد نياز خود را از فارس وارد كند با توجه به مقدار متوسط توليد در استان يزد، كل آب صرفه جويي شده 589/129 ميليون مترمكعب خواهد بود. در اين تحقيق ميزان شاخص¬كم¬آبي و شدت مصرف آب در بخش كشاورزي به طور متوسط، در استان فارس 5/78 و 77 درصد و در استان يزد 3/74 و 73 درصد برآورد شد، كه حاكي از كمبود شديد در منابع آب دو استان و بالا بودن شدت مصرف آب در بخش كشاورزي است.