آشكارسازي بحران آب در مناطق خشك و ارائه استراتژي‌هاي سازگاري مطالعه موردي؛ شهرستان خاتم

آب محور توسعه و كشاورزي است‏‏، در مناطق خشك با توجه به كاهش منابع آب و نزولات جوي معيشت ساكنان اين مناطق به خطر مي‌افتد. يكي از مخاطرات محيطي كه امروزه در بيشتر نقاط ايران در حال وقوع است بحران آب است. در اين پژوهش اقدام به بررسي و ارزيابي بحران آب در شهرستان خاتم شد. براي اين منظور در يك دوره 13 ساله آمار چاه‌هاي پيزومتري و دبي آب‌هاي زيرزميني منطقه جمع‌آوري و در محيط GIS لايه‌بندي و استانداردسازي گرديد. سپس نقاط بحراني منابع آب منطقه استخراج گرديد. نتايج نشان مي‌دهد كه در دوره آماري از سال 1395-1382 با توجه به رخداد خشكسالي شديد حاكم بر دشت وكاهش شديد بارش‏‏، روند افت سطح آب زيرزميني دشت افزايش يافته است. بررسي تغييرات سطح پيزومترها در مقطع آماري ده ساله نشان مي‌دهد چاه‌هايي كه در محدوده ي جنوبي دشت قرار دارند بطور قابل توجه‌اي به روند افت سطح آنها افزوده شده است. اين درحاليست كه برخي چاه‌ها مانند چاه شرق قم آباد و چاه گچي بدليل قرار گرفتن بالاتر از تراز آب‌هاي زيرزميني، به روند افت شديد خود ادامه مي‌دهند. بنابراين بحران آب در جنوب دشت و در مجموع در تمام پهنه ي دشت خاتم در حال وقوع است و در مناطق جنوبي، اين مخاطره ي محيطي رخداد بيشتر دارد. از مهمترين راهكارهاي كاهش پيامدهاي بحران آب در اين منطقه انتخاب استراتژي‌هاي سازگاري مي‌باشد. براي اين منظور سازگاري با شرايط كم آبي الگوي‌هاي كشاورزي از باغداري و زراعت به كشت‌هاي گلخانه‌اي در حال تغيير است.