ويژگيهاي كمي و كيفي تودههاي جستزاد بلوط ايراني( Quercus brantii ) دررويشگاه كوهمرهسرخي استان فارس

Quantitative and qualitative characteristics of Persian oak (Quercus brantii) coppice stands in Kohmareh-Sorkhi site, Fars province

ساختار كنوني رويشگاههاي طبيعي نتيجه برهمكنش پيچيده بين درختان است. روابط مكاني بين درختان همنوع يا دگرنوع و ويژگيهاي كمي آنها از جنبههاي ساختاري به شمار ميروند كه در بومشناسي يك توده حائز اهميت هستند. اين پژوهش با هدف بررسي مشخصات زيستسنجي )ويژگيهاي كمي( و توزيع مكاني )ويژگي كيفي( درختان جستزاد بلوط ايراني و ارتباط آنها با يكديگر در رويشگاههاي خشك زاگرس انجام شد. يك قطعه نمونه 4 هكتاري پوشيده از درختان بلوط ايراني در منطقه كوهمرهسرخي استان فارس براي اين منظور انتخاب شد و علاوه بر ثبت موقعيت مكاني هر درخت؛ قطر يقه، ارتفاع درخت و مساحت تاج آنها اندازهگيري گرديد. علاوه بر بررسي آماري مشخصات زيستسنجي و مطالعه همبستگي آنها با ضريب همبستگي اسپيرمن، همگني توزيع مكاني درختان نيز ارزيابي شد. همچنين از آمارههاي اختصاري مهم )تابعهاي K رايپلي و مدل خطي آن ) L (، همبستگي جفتي ) g(r) (، تابع توزيع نزديكترين همسايه ) D(r) ( براي تحليل مكاني درختان استفاده شد. نتايج نشان داد كه درختان بلوط ايراني از ارتفاع مشابهي برخوردار بوده )ضريب 48 درصد(. همچنين / 81 درصد( و تغييرات قطر يقه بيانگر تفاوت سني آنها بود )ضريب تغييرات 8 / تغييرات 7 0( بيشتر از ضريب / همبستگي بين ويژگيهاي كمي ضعيف بوده و ضريب تبيين بين قطر يقه و ارتفاع ) 811 0( بود. آزمون كولموگروف-اسميرنوف نشان داد كه توزيع درختان / تبيين بين قطر يقه و مساحت تاج ) 034 بطور معنيداري )در سطح 5 درصد( همگن بود. آمارههاي اختصاري نيز نشان دادند درختان بلوط ايراني داراي توزيع مكاني پراكنده بوده و به لحاظ بومشناختي بين آنها رقابت درونگونهاي وجود دارد. به طور كلي، ميتوان نتيجه گرفت رقابت درونگونهاي بين درختان بلوط ايراني در قطعه نمونه مورد مطالعه منجر به تاثير منفي بر ويژگيهاي زيستسنجي آنها شده و توزيع مكاني پراكنده آنها را بوجود آورده است.

The present structure of natural sites is the outcome of complicated interactions among trees. The spatial interactions of conspecifics and heterospecifics and their quantitative characteristics are the structural aspects that are important in stand ecology. This study was aimed to investigate biometric parameters (quantitative characteristics) and spatial distribution (qualitative characteristic) of Persian oak coppice trees and their relationship in Zagros arid sites. A 4-ha plot covered by Persian oaks was selected in Kohmareh-Sorkhi, Fars province, and in addition to spatial location of each tree; diameter at root collar, tree height, and crown area of them were measured. In addition to statistical analyses of biometric parameters and their correlation by Spearman coefficient, homogeneity of spatial distribution of trees was evaluated. Furthermore, important summary statistics (Ripley s K and its linear form L, pair correlation g(r) functions, and nearest neighbour distribution function D(r)) were applied for spatial analysis of trees. The results showed that Persian oaks had similar height (coefficient of variation of 18.7%) and changes in diameter at root collar (coefficient of variation of 41.1%) showed their age differences. Moreover, the correlation between the quantitative characteristics was weak and the coefficient of determination of diameter at root collar and tree height (0.122) was higher than diameter at root collar and crown area (0.034). The Kolmogorov-Smirnov test showed significantly homogeneous distribution of trees (α=0.05). The summary statistics also showed that Persian oaks were dispersedly distributed and ecologically exhibited an intraspecific competition. In general, it was concluded that intraspecific competition among Persian oaks in the study plot negatively influenced on their biometric characteristics and caused their dispersed spatial distribution.