بررسي روشهاي تامين منابع آبي حياتوحش در مناطق حفاظت شده

The study of wildlife water resources providing in the protected areas

توسعه منابع آبي در زيستگاهها و افزايش ميزان دسترسي به منابع آبي به منظور بهبود زيستگاههاي حياتوحش مورد استفاده قرار ميگيرد.اخيرا تغييرات اقليمي مثل گرمايش جهاني و همچنين كاهش نزولات بخصوص دركشورهاي خشك ناحيه پالئاركتيك، مثل ايران بطور قابل ملاحظهاي منابع آبي و ميزان دسترسي به اين منابع را تحت تاثير قرار داده است. گرچه، بعضي از گونههاي جانوري ميتوانند نياز آبي خود را از طريق تغذيه از موادغذايي و يا از طريق متابوليك تامين نمايد، در بعضي از گونههاي جانوري آب يك فاكتور محدودكننده بوده و مديريت منابع آبي در زيستگاههاي آنها و در حفاظت و مديريت حياتوحش نقش حياتي دارد. روشها و تكنيكهاي متنوعي مثل توسعه چشمهها، ساخت تيناجاسها، چاههاي افقي، سدهاي شني و گازلرها به منظور بهبود منابع آبي يا افزايش دسترسي به آب در زيستگاههاي بكر حياتوحش با محدوديت منابع آبي توسعه يافتهاند. اگرچه روشهاي فراواني براي استحصال آب در مراتع توسعه يافته، ولي بيشتر اين روشها براي استفاده در مناطق حفاظت شده محدوديت و يا ممنوعيت استفاده دارند و در شرايط خاصي قابليت و يا اجازه اجرا دارند. اندازه، حساسيت و رفتار گونهها، ساير گونههاي همزيست، محدوديتهاي مناطق حفاظت شده، محدوديتهايي در بودجه و زمان، ساير مشاركان و منتفعين در برنامه- ريزي و اجرا و امكان نظارت از جمله فاكتورهاي متعددي است كه بايد قبل از اجراي هر روشي براي مديريت آب در زيستگاهها موردتوجه قرار گيرد.

Development of the water sources in habitats and increasing the amount of water availability for the wildlife are using to enhance the habitats. Recently, climate changes such as the global warming and decreasing the precipitation especially in the arid countries of Palearctic region as Iran considerably affected the water habitats resources and water availability. Some animal species can earn their water needs via feeding or metabolic process while for some animals water is a limiting factor and therefore water resources management has a critical role in the conservation and wildlife management. Many kinds of methods and techniques such as development of springs, making the tinajas, horizontal wells, sand dams and guzzlers have been developed to improve the water resources or increase water availability in the wilderness habitats with water scarcity. Although numerous methods have improved for water harvesting in rangelands, most of them are applicable just in special conditions in protected areas. Size, sensitivity and behavior of species, co-habit species, restrictions in the protected areas, time and budget limitations, relevant stakeholders and partners in planning and implementation and possibility of monitoring are of numerous factors that should be considered before applying any methods for water management in habitats.