دياژنز، ميكروفاسيس و محيط‌رسوبي سازند دليچاي (ژوراسيك مياني) در منطقه‌ي امين‌آباد (البرز مركزي)

Digenesis, microfacies and sedimentary environment of the Dalichai Formation (Middle Jurassic) in Aminabad (Central Alborz)

سازند دليچاي (ژوراسيك مياني) در حوضه‌ي رسوبي البرز‌‌ مركزي (امين‌آباد) نهشته شده‌است. ليتولوژي سازند دليچاي باضخامت 92 متر، عمدتا از آهك و مقادير كمتري شيل و دولوميت بوده كه بايك دگرشيبي روي نهشته‌هاي شمشك و زير سازند لار به‌صورت هم‌شيب قرار گرفته‌است. فوناهاي بنتيك‌دريايي همچون گاستروپود، اكينودرم، استراكود، پلسي‌پود، فرامينيفر بنتيك، سوزن‌هاي‌اسفنج، فسيل‌آمونيت و قالب آن (مطالعات صحرايي) بيانگر محيط كم‌عمق دريايي مي‌باشد.از فرآيند‌هاي دياژنتيكي اين سازند مي‌توان به سيماني‌شدن (نوع گرانولار، سيمان‌رورشدي و سيمان سيليسي و آهن‌دار)، ميكريتي‌شدن، تخلخل (شكستگي، بين‌دانه‌اي و حفره‌اي)، زيست‌آشفتگي، تراكم و آهن‌دارشدن اشاره كرد. مطالعات سنگ‌شناسي و آناليز رخساره‌اي منجر به شناسايي 10 ميكروفاسيس شد كه در محيط‌هاي لاگون (sandy bioclast crinoidal packstone, bioclast milioidal grainstone, intra-bioclast pack-grainstone)، شول (bioclast grainstone, peloiedal bioclast crinoiedal grainstone, Bioclast Crinoiedal Grainstone) و درياي باز كم‌عمق (bioclast mudstone, bioclast sponge spicules wackestone, bioclast sponge spicules packstone, thin valved plasypoda wackestone) نهشته شده‌است. اين ميكروفاسيس‌ها در رمپ داخلي-مياني واقع شدند. مدل پيشنهادي براي اين سازند بر اساس مقاله (Burchett and Wright,1992) ترسيم شده‌است كه باتوجه به نوع ميكروفاسيس‌ها، عدم حضور سدهاي ريفي بزرگ، ساختارهاي ريزشي-لغزشي، كلسي‌توربيدايت، آنكوئيد و پيزوئيد، يك سيسنم رمپ‌هوموكلاين مي‌باشد. تركيب كاني‌شناسي اوليه اين سازند، بنابر مقادير بالاي استرانسيم در مطالعات ژئوشيميايي انجام‌گرفته، تخلخل حفره‌اي فراوان و تنوع‌فسيلي دوكفه‌اي‌ها از نوع آراگونيتي بوده كه مشابه سازند دليچاي در برش مراغه(آذربايجان) و كربنات‌هاي ژوراسيك مياني در انگلستان (Marshall and Aahton, 1980) مي‌باشد. بنابراين باتوجه به تشابه تركيب كاني‌شناسي اوليه، مدل‌رسوبي، عرض‌جغرافيايي پايين و آب‌وهواي گرم‌و‌خشك (Adabi, 1996)، احتمالا حوضه‌ي رسوبي ِژوراسيك مياني در البرز و آذربايجان واحد بوده‌است.

The Dalichai Formation is a carbonate sequence of the Middle Jurassic (Dogger) age, and was deposited in the Central Alborz sedimentary basin in Aminabad-villages. Lithostratigraphic studies indicate that most of the sedimentary sequence of the Dalichai Formation composed mainly of limestone, and minor amounts of shale and dolomite, with a total thickness of 92m. This formation is overlain uncomformably by the Shemshak Group and underlain by the Lar Formation comformably . Benthic marine fauna such as brachiopods, gastropod, echinoderms, ostracod, bivalves, sponge spicules and foraminifera, indicates mostly a shallow normal salinity marine environment. The most important diagenetic processes on the carbonate rocks of the Dalichai Formation are cementation (mainly granular, blocky, drusy, syntaxial overgrowth and iron and silica cements), porosity (mainly fracture, interparticle vugyy and channel), bioturbation, compaction and iron oxides. Based on petrographic and facies analysis, ten microfacies such as crinoidal packstone, bioclast miliolid grainstone, intra-bioclast pack-grainstone (lagoon); intraclast grainstone, peloidal bioclast crinoidal grainstone, bioclast crinoidal grainstone (shoal), bioclast mudstone, bioclast sponge spicules wackestone, bioclast sponge spicules packstone, thin valved plasypoda wackestone (shallow open marine) were identified. These microfacies belong to inner and middle ramp environment. Sedimentary model based on Burchette and Wright (1992) and with regards to the absence of large barrier reef, slump structures, calciturbidite, oncoids and pisoids, these sequence deposited in a homoclinal carbonate ramp settings. Due to high Sr content, in geochemical studies, abundant vugyy porosities and pelecypod bioclasts, original carbonate mineralogy of this formation is aragonite, similar to the Dalichai Formation in Maragheh section ( in Azarbayjan) and carbonate of the mid Jurassic of England (Marshall and Aahton, 1980). Based on similar original carbonate mineralogy, sedimentary model, low latitude and warm and dry climate, Middle Jurassic sedimentary basin seems to be connected in Alborz and Azarbayjan basin.