تاريخ اديان در يزد به روايت اسناد و متون تاريخي و آثار و ابنيه معماري

پيشينه‌ي تاريخي فرهنگ و تمدن يزد طبق متون، اسناد وآثار تاريخي برجاي‌مانده، به عصر ساسانيان بر‌مي‌گردد. شرايط جغرافيايي‌ آن و اينكه اين شهر محل تلاقي بسياري از راه‌هاي تجاري و عبوري ميان شهرهاي ديگر بوده بر جاذبه و اهميتش افزوده‌ است. مقاله با شيوه نگارش توصيفي-تحليلي، و روش گردآوري اطلاعات كتابخانه‌اي، اسنادي و ميداني، با بررسي يادمان‌هاي كهن يزد، چگونگي اجتماع پيروان اديان مختلف آن را بررسي مي‌كند. هدف تحقيق نمايش تأثير مذهب در فرهنگ و هنر يزد است. وجود آثار برجسته معماري و متون تاريخي نشان مي‌دهد قبل از گرويدن يزديان به آئين زرتشت، مهرپرستي در يزد رواج داشته، با انقراض ساسانيان در 31(ه.ق)- 651(م)- مردم يزد در سده اول(ه.ق)، به اسلام و در همان آوان و به طور حتم در قرن چهارم(ه.ق) به مذهب شيعه گرويدند. عده‌اي با پرداخت جزيه بر دين اجداد خود و برخي بر دين يهوديت يا مسيحيت باقي ماندند، حداقلي نيز بعدها به آئين بهائيت گرايش يافتند. امروزه زرتشتيان و كليميان يزد داراي امكنه مذهبي خاص جهت انجام مراسم‌هاي فرهنگي‌ و پايبند به اعتقاداتشان مي‌باشند. در حال حاضر مذهب غالب يزديان تشيع اثني‌عشري مي‌باشد.