پراكندگي و تقسيم شدگي جابجايي هاي برشي بر روي گسلهاي پوياي ناحيه آذربايجان (شمال باختري ايران)

در شمال باختري ايران، گسلهاي شمال تبريز، قوشاداغ، مراغه و پيرانشهر، ساختارهاي پويايي هستند كه هركدام بطور بخشي در جبران همگرايي مورب (Mesbahi et al 2016)ميان پليت عربي و خردقاره ايران سهيم هستند. پارامتر هاي هندسي و لرزه اي اين گسل ها نشان مي دهدكه در مقياس ناحيه اي، اين گسل ها داراي امتداد شمال باختري-جنوب خاوري بوده و سازوكار غالب آنها راست گرد است. با اينحال افزون بر گسلهاي راستگرد ياد شده، سري ديگري از گسل هاي پويا در شكل دهي عناصر ريخت زمينساختي شمال باختري كشور سهيم هستندكه امتداد آنها تقريبأعمودبرامتدادگسلهايسرياول وبه تقريب شمال، شمال خاوري-جنوب، جنوب باختري (NNE-SSW)مي باشد. اين گسل ها پرشيب به سوي شرق و سازوكار غالب آنها چپگرد با مؤلفه كوچك شيب لغز مي باشد. شواهد روي زمين، از جمله رخنمون يافتن سنگهاي بلورين پري-كامبرين؟ در مجاورت برخي از اين گسلها، نشان مي دهد كه شكستگيهاي با امتداد NNE-SSWساختار هايي عميق هستند كه ريشه در پي سنگ بلورين شمال غرب ايران داشته و اينسطوحضعفقبلأموجوددرپوسته،سازگار با ميدان تنش امروزي، دوباره فعال شده و سببجابجاييهاي ناحيه اي و ايجاد تغييرشكل در سيماهاي ريخت زمين ساختي جوانو جدايش در رسوبات كواترنريشدهاند. هر جفت گسل فعال متقاطع(cross-strike pairs of active faults)ياد شده، به گونه گسلهاي همدرد عمل ميكنند و هنگام زمين لرزه گسيختگي در طول هريك از آنها، با تغيير تنش كلمب، در مدت زماني نسبتأ كوتاه سبب حركت و گسيختگي در طول گسل ديگر مي شود