سيماي روزگار در شعر ناصح الدين اَرّجاني؛ مطالعه موردي شكوائيه‌ها و مرثيه‌هاي ديوان

ناصح الدين ارّجاني (460 - 544ق) از شاعران عربي سراي زادۀ ايران است كه با وجود فراواني شعر و بلاغت كلام، هم در ميان عرب‌ها و هم در بين ايرانيان ناشناخته مانده است. نويسنده در اين مقاله تلاش نموده كه ضمن معرفي شاعر و جايگاه وي در ادب عربي، چگونگي نگاهش به روزگار را بررسي نمايد و تصويري را كه از روزگار در شعرش ترسيم كرده، نشان دهد. براي بررسي اين موضوع، شكوائيه‌ها و مرثيه‌هاي شاعر به روش تحليلي-توصيفي بررسي شده است. نويسنده به اين نتيجه رسيده است كه شاعر هم به روزگار و هم به مردم نگاهي بدبينانه دارد. وي روزگار را سبب حوادث ناگوار براي آدميان، بر هم زنندۀ جمع دوستان، سد رسيدن به آرزوها و قدرتي قهار و خبيث مي‌داند كه هر روز به رنگي در مي‌آيد. از نظر او مردمان زمانه منافق، بي‌خير و بي‌عاطفه، دور از نجابت و بي‌وفا هستند و به حكومت نا‌پايدار دنيا دل مي‌بندند و بدان مغرور مي‌گردند. نويسنده همچنين به اين نتيجه رسيده است كه سبب ناراحتي شاعر از روزگار و مردمان زمانه ناكامي وي در كسب ثروت به وسيلۀ شعري است كه آن را در درجه بالاي بلاغت مي‌داند و بارها به آن افتخار كرده است.